Τα διόδια είναι διελκυστίνδα

Είχαν προβλεφθεί τα πάντα. Ολα, εκτός από την αντίδραση των πολιτών. Οι διαδοχικές αυξήσεις στα διόδια τους τελευταίους μήνες δείχνουν να οδηγούν στα άκρα τους πολίτες, που βλέπουν ότι η μετακίνησή τους σε αξιοπρεπή οδικά δίκτυα γίνεται όλο και ακριβότερη και τείνει να μετατραπεί από δικαίωμα όλων σε δικαίωμα ολοένα και λιγότερων. Ολα αυτά εν μέσω οικονομικής κρίσης και χωρίς -στις περισσότερες περιπτώσεις- τα νέα διόδια να αντιστοιχούν ακόμα σε θεαματική βελτίωση των αυτοκινητόδρομων, λόγω των προβλημάτων που έχουν ανακύψει στην υλοποίηση των συμβάσεων. Ολα δείχνουν ότι... οι συμβάσεις παραχώρησης, το μοντέλο που επελέγη για την ανακατασκευή των αυτοκινητόδρομων της χώρας, πάσχει σοβαρά όχι μόνο στην υλοποίησή του, αλλά και στη φιλοσοφία του.

Οι εξελίξεις των τελευταίων δύο εβδομάδων ήταν καταιγιστικές. Το υπουργείο Υποδομών έδωσε το «πράσινο φως» για νέα και υψηλότερα διόδια. Τον χορό των αυξήσεων άνοιξε το ίδιο το υπουργείο, ανεβάζοντας χωρίς καμία προειδοποίηση από 40% έως 50% τα κρατικά διόδια των Μαλγάρων (ανήκουν στο Ταμείο Εθνικής Οδοποιίας και έχει ανακοινωθεί ότι θα μεταβιβαστούν στην Εγνατία). Αξίζει να σημειωθεί ότι μεγάλο μέρος της αύξησης προορίζεται για να καλύψει το κόστος των διοδίων Αιγινίου - Πιερίας. Δηλαδή το υπουργείο Υποδομών αποφάσισε σε αυτήν την οικονομική συγκυρία να διαθέτει 600.000 - 800.000 ευρώ μηνιαίως από δημόσια έσοδα, προκειμένου να κρατήσει κλειστό έναν σταθμό διοδίων και να εμφανιστεί ως προασπιζόμενο τα δίκαια της περιοχής! Επειτα από λίγες ημέρες δόθηκε το «πράσινο φως» στην κοινοπραξία Μορέας Α.Ε. για τη λειτουργία των διοδίων της Ασέας Αρκαδίας (ενώ το τμήμα στο οποίο βρίσκονται δόθηκε στην κυκλοφορία 20 ημέρες νωρίτερα), αλλά και για την ανατίμηση των σταθμών διοδίων Σπαθοβουνίου και Νεστάνης, από 0,03 ευρώ ανά χιλιόμετρο σε 0,04 ευρώ ανά χιλιόμετρο. Ταυτόχρονα ξεκίνησε τη λειτουργία του και ο πρώτος από τους δύο σταθμούς διοδίων της κοινοπραξίας Κεντρική Οδός Α.Ε. στον Μαλιακό, χωρίς όμως να έχουν ολοκληρωθεί οι παράδρομοι (όπως προβλέπουν οι συμβάσεις, για την τήρηση των οποίων κόπτονται παραχωρησιούχοι και Δημόσιο), αλλά και η αναβάθμιση της Εθνικής Οδού σε όλο τον Μαλιακό (καθώς το έργο -του Δημοσίου- έχει «κολλήσει»). Το αποτέλεσμα είναι, μπαίνοντας στον Μαλιακό, ο οδηγός να πληρώνει 1,50 ευρώ για να χρησιμοποιήσει τη νέα Εθνική Οδό για ένα δεκάλεπτο οδήγησης και κατόπιν να εισέρχεται στην παλαιά Εθνική. Ο παραλογισμός της υπόθεσης δεν δείχνει να απασχολεί κανέναν.



Και οι αυξήσεις συνεχίζονται. Στις αρχές του επόμενου έτους, η κοινοπραξία Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου θα έχει το δικαίωμα να αυξήσει τα διόδια στους 5 σταθμούς που διαχειρίζεται στο τμήμα από Μαλιακό έως Κλειδί Ημαθίας. Το ίδιο δικαίωμα έχει και η νέα Οδός, για τους τρεις σταθμούς διοδίων στην Εθνική Οδό Αθηνών - Λαμίας. Μέχρι τα μέσα του έτους η Ολυμπία Οδός θα μετατρέψει τους σταθμούς διοδίων σε Ελευσίνα και Ισθμό σε αμφίπλευρους, ξεκινώντας και αυτή τη χιλιομετρική χρέωση. Εν τω μεταξύ το υπουργείο Υποδομών έχει ανακοινώσει ότι θα δημιουργήσει προσωρινούς σταθμούς διοδίων στην Εγνατία Οδό.

Οσο τα διόδια ανατιμώνται τόσο αυξάνεται και η δυσαρέσκεια των πολιτών. Η αντίδραση εκφράζεται προς το παρόν με δύο τρόπους. Με εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, οι οποίες αναζωπυρώθηκαν το τελευταίο διάστημα. Και με μείωση της χρήσης των αυτοκινητοδρόμων.

Η τελευταία εξέλιξη, συνεπακόλουθη του συνδυασμού οικονομικής κρίσης και αυξήσεων στα διόδια, ανατροφοδοτεί το πρόβλημα, καθώς ασκεί πίεση στο χρηματοδοτικό μοντέλο των συμβάσεων παραχώρησης. Ανεξάρτητα από το αν οι πέντε κοινοπραξίες που διαχειρίζονται σήμερα αντίστοιχα τμήματα των Εθνικών Οδών δικαιούνται, βάσει των συμβάσεων που υπέγραψαν με το κράτος (και σημειωτέον, ψήφισαν στη Βουλή και η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ), να προχωρήσουν στις αντίστοιχες αυξήσεις στα διόδια και στη δημιουργία νέων σταθμών, ο πολίτης έχει δικαίωμα να αντιδρά όταν ανακαλύπτει τι ακριβώς περιλάμβαναν αυτές οι συμβάσεις. Αλλωστε, η τακτική που ακολουθήθηκε από το τότε ΥΠΕΧΩΔΕ και το σημερινό υπουργείο Υποδομών δεν ήταν μια πολιτική πλήρους διαφάνειας. Αλήθεια, τι πρόκειται να γίνει όταν το υπουργείο Υποδομών «θυμηθεί» ότι έχει ψηφίσει στη Βουλή νόμο, που δίνει το δικαίωμα λειτουργίας διοδίων σε τέσσερις κόμβους της Εθνικής Οδού μέσα στην Αθήνα; Με ποιο τρόπο θα κατευναστούν οι πολίτες της Β.Δ. Αττικής που χρησιμοποιούν καθημερινά τους κόμβους Λυκόβρυσης, Καλυφτάκη, Αγίου Στεφάνου και Βαρυμπόμπης και θα κληθούν να πληρώνουν διόδια για να χρησιμοποιούν τα λιγοστά χιλιόμετρα που τους χωρίζουν μέχρι το «δημόσιο» τμήμα της Εθνικής Οδού; Αραγε, πόσοι γνωρίζουν ότι τα 0,03 ή 0,04 ευρώ ανά χιλιόμετρο τα οποία καλούνται να πληρώσουν αντιστοιχούν σε τιμές του 2003 και πως στην πραγματικότητα πληρώνουν 0,04 και 0,06 ευρώ ανά χιλιόμετρο αντίστοιχα;