Μια φωτογραφία...

" Το ξέρουν, άλλωστε, οι πάντες: οι ρουτίνες της επιβίωσης αδιαφορούν για οτιδήποτε Καλό. Κάθε επιδίωξη συμφέροντος νομιμοποιείται από την επιτυχία της και μόνο. Αντιθέτως, με το που ερωτεύομαι ("πέφτω ερωτευμένος" στα γαλλικά, η λέξη "πέφτω" υποδηλώνει την αποδιοργάνωση της πορείας των πραγμάτων), ή με το που με συνεπαίρνει η άγρυπνη οιστρηλασία μιας σκέψης, ή με το που κάποια ριζοσπαστική πολιτική στράτευση αναδεικνύεται ασύμβατη με κάθε κριτήριο άμεσου συμφέροντος, αίφνης είμαι αναγκασμένος να αναμετρήσω τη ζωή μου, ως ζωή εκκοινωνισμένου ζώου, με κάτι διαφορετικό από αυτήν. Και ιδιαίτερα όταν, πέρα από τον εμφανώς ευτυχή ή ενθουσιώδη χαρακτήρα της συναρπαγής μου, το ζητούμενο είναι εάν, και πώς, θα συνεχίσω στο δρόμο της ζωτικής αποδιοργάνωσης, προικοδοτώντας έτσι το πρωτογενώς αποδιοργανωμένο με μια δευτερογενή παράδοξη οργάνωση, την οποία ακριβώς ονομάσαμε "ηθική συνέπεια."

Εάν υπάρχει Κακό, πρέπει να το σκεφτούμε με αφετηρία το Καλό. Χωρίς τη θεώρηση του Καλού, και άρα των αληθειών, δεν υπάρχει παρά η ωμή αθωότητα της ζωής, που είναι εντεύθεν του Καλού και του Κακού.

Συνεπώς, όσο παράξενη κι αν φαίνεται η πρόταση, πρέπει απαραιτήτως το Κακό να αποτελεί μια εφικτή διάσταση των αληθειών. Δεν θα επαναπαυθούμε, στο σημείο αυτό, στην πλατωνική λύση που παραείναι εύκολη: το Κακό ως απλή απουσία της αλήθειας, το Κακό ως άγνοια του Καλού. Διότι η ίδια η ιδέα της άγνοιας είναι δυσκολονόητη. Για ποιον είναι απούσα μια αλήθεια; Για το ζώο άνθρωπος καθαυτό, που κυνηγάει λυσσαλέα τα συμφέροντά του, δεν υπάρχει αλήθεια, μόνο γνώμες μέσω των οποίων εκκοινωνίζεται. Και όσο για το υποκείμενο --για τον Αθάνατο--, η αλήθεια δεν γίνεται να του λείπει, διότι αυτή και μόνο αυτή, προσφερόμενη σαν πιστή διαδρομή, το συγκροτεί.

Χρειάζεται λοιπόν, εφόσον παρ' όλα αυτά το Κακό ταυτοποιείται ως μια μορφή του πολλαπλού-είναι, να προκύπτει σαν (εφικτό) επιτέλεσμα του ίδιου του Καλού. Πράγμα που θα διατυπωθεί: υπάρχει το Κακό, επειδή υπάρχουν αλήθειες, και στον βαθμό που υπάρχουν υποκείμενα αυτών των αληθειών.

Ή ακόμη: το Κακό, εφόσον υπάρχει, είναι ένα απορρυθμισμένο επιτέλεσμα της δύναμης του αληθινού."