Παγκόσμιο ιατρικό και κοινωνικό ζήτημα είναι η εφηβική εγκυμοσύνη

Η εφηβική εγκυμοσύνη αποτελεί παγκοσμίως ένα ιατρικό και κοινωνικό ζήτημα, που συνδέεται με πολλές σωματικές, ψυχολογικές, και κοινωνικές επιπτώσεις και μπορεί να καταλήξει σε γέννηση, αποβολή ή άμβλωση. Παρά την πληροφόρηση που μπορεί να έχουν σήμερα οι νέοι από πολλές πηγές ενημέρωσης, το φαινόμενο της εφηβικής εγκυμοσύνης παραμένει ιδιαίτερα συχνό, ειδικά στον ανεπτυγμένο, δυτικό κόσμο.

Το 99% των απρόβλεπτων αυτών περιπτώσεων είναι ανεπιθύμητες και επισύρουν σειρά ακραίων συναισθημάτων και καταστάσεων σε προσωπικό, οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο.

Μια απρόβλεπτη εγκυμοσύνη στην εφηβεία, είτε είναι εκούσια είτε ακούσια, συμβαίνει πολύ εύκολα. Το 50% εξ αυτών σημειώνεται στο χρονοδιάγραμμα των έξι μηνών από την έναρξη της σεξουαλικής επαφής.

Πρόκειται για ένα φαινόμενο, το οποίο επιδεινώνεται από την ολοένα και περισσότερο πρώιμη σεξουαλική δραστηριότητα των νέων και έχει πολλαπλές συνέπειες για την υγεία των μελλοντικών ενηλίκων, τα νοικοκυριά, την κοινωνία κ.ά.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία του τμήματος Παιδικής και Εφηβικής Γυναικολογίας της Α' Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, τη δεκαετία του ΄80 είχαμε υπερδιπλασιασμό κυήσεων στην εφηβεία (1984: 5,3%, 1989: 11,93%) και επομένως και των εκτρώσεων. Σύμφωνα με τη μελέτη, το 30%-40% των κοριτσιών 16-18 ετών είχαν ξεκινήσει σεξουαλική δραστηριότητα, ενώ 30% δεν χρησιμοποιούσαν μέθοδο αντισύλληψης και 30% χρησιμοποιούσαν αναποτελεσματικές μεθόδους, όπως η «απόσυρση». Την τελευταία εικοσαετία η συχνότητα των εφηβικών γεννήσεων μειώθηκε (από 9% το 1985 σε 5,2% το 2003), γεγονός που συνδέεται με την αύξηση των αμβλώσεων.

Ο καθηγητής Γεώργιος Κρεατσάς, διευθυντής Β’ Μαιευτικής και Γυναικολογικής κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο «Αρεταίειο» Νοσοκομείο, όπου λειτουργεί το διεθνώς αναγνωρισμένο πρότυπο Τμήμα Παιδικής - Εφηβικής Γυναικολογίας, επιβεβαίωσε τα παραπάνω. «Σήμερα η κύηση στην εφηβεία έχει ελαττωθεί κατά 7%. Αντιστρόφως οι αμβλώσεις αυξήθηκαν 2% με 3%. Παλαιότερα οι εφηβικές κυήσεις ήταν πολύ συχνότερες εξαιτίας της πλημμελούς ενημέρωσης των νέων», τόνισε ο κ. Κρεατσάς.

Ωστόσο συμπλήρωσε ότι «αν και ο τομέας της ενημέρωσης έχει βελτιωθεί, υστερούμε ακόμη στην πρόληψη. Για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο, όπως και η συχνότητα των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων (ΣΜΝ), απαιτείται πλήρης ενημέρωση για την ορθή διαχείριση της σεξουαλικής συμπεριφοράς, με προγράμματα σε πολύ μικρότερη ηλικία, από τη βασική εκπαίδευση, ώστε να δημιουργηθούν στους νέους έγκαιρα θετικές προσεγγίσεις».

Στην κλινική μας, συνεχίζει ο κ. Κρεατσάς, ομάδα ιατρών προερχόμενη από την Ελληνική Εταιρία Οικογενειακού Προγραμματισμού και την Ελληνική Εταιρία Παιδικής και Εφηβικής Γυναικολογίας, την περασμένη χρονιά, πραγματοποίησε επισκέψεις-ενημέρωσης με θέματα όπως η αγωγή υγείας και οι διαπροσωπικές - διαφυλικές σχέσεις, σε 100 σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε όλη την Ελλάδα.

Στόχος της προσπάθειας, υπογραμμίζει ο καθηγητής, είναι η παροχή ενημέρωσης πριν από την έναρξη των σεξουαλικών σχέσεων και η χρήση αντισυλληπτικών μεθόδων, η οποία στη χώρα μας είναι σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Προεξάρχουσα είναι αυτή των αντισυλληπτικών με τα οποία αντιμετωπίζεται η εξάπλωση των ΣΜΝ αλλά και το χάπι το οποίο σήμερα κυκλοφορεί σε νέα σκευάσματα με φιλικές και ευεργετικές ουσίες για τον γυναικείο οργανισμό, όπως υποστήριξε ο κ. Κρεατσάς, όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο.

Η εφηβική εγκυμοσύνη σε παγκόσμιο επίπεδο

Το ζήτημα της εφηβικής εγκυμοσύνης αποτελεί παγκοσμίως μεγάλο πρόβλημα. Ως βασικός άξονας του τομέα της εφηβικής υγείας απασχολεί έντονα τόσο τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας όσο και τη Διεθνή Κοινότητα.

Στις ΗΠΑ, το ποσοστό γεννήσεων ανάμεσα στις έφηβες αγγίζει το 52,1% και είναι τέσσερις φορές υψηλότερο, από αυτό στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Από εξέταση σε γυμνάσιο εφήβων διαπιστώθηκε ότι το 40,8% των αγοριών και το 45% των κοριτσιών είναι σεξουαλικά ενεργά. Το ένα τέταρτο των μαθητών έχει έρθει σε σεξουαλική επαφή και το 90% των εφηβικών κυήσεων ήταν ακούσιες. Σημειώνονται ετησίως περισσότερες των 900.000 εγκυμοσύνες εκ των οποίων 51% τελεσφορούν, 35% οδηγούνται σε έκτρωση και 14% σε αποβολή.

Στην Ευρώπη, η Μ. Βρετανία έχει το υψηλότερο ποσοστό, σε ηλικία από 16 ετών και κάτω (πολλές δε και σε κοπέλες 10-13 χρόνων).
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο λαμβάνονται δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση του φαινομένου καθώς διαπιστώνεται σημαντική αύξηση των νεαρών εφήβων (12-14 ετών), που προχωρούν στην σεξουαλική επαφή χωρίς να λαμβάνουν επαρκή μέτρα προστασίας. Η Ελβετία προωθεί στην αγορά προφυλακτικά μικρού μεγέθους, ενώ η Βρετανία διαθέτει στους 13χρονους «κάρτα προφυλακτικών» για δωρεάν προμήθεια.

Στη μελέτη που προηγήθηκε διαπιστώθηκε ότι τα νεαρά αγόρια εμφανίζουν επικίνδυνη συμπεριφορά. Δεν προστατεύουν τον εαυτό τους, δεν έχουν αρκετές σεξουαλικές γνώσεις, δεν κατανοούν τις συνέπειες και αφήνουν τα νεαρά κορίτσια να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, το 2007, είχαμε 3.129 γεννήσεις από έφηβες κάτω των 18 ετών, με 75 γεννήσεις από έφηβες μικρότερες των 15 ετών.