Ο Καντάφι χάνει τον έλεγχο της ανατολικής περιοχής της Λιβύης

Η Επιτροπή του Λιβυκού Λαού για τη Γενική Ασφάλεια κάλεσε σήμερα τους διαδηλωτές να παραδώσουν τα όπλα τους και προσέφερε αμοιβές σε όσους δώσουν πληροφορίες για τους ηγέτες της εξέγερσης, σε ανακοίνωσή της που μεταδόθηκε από τη λιβυκή τηλεόραση. "Οποιος παραδώσει το όπλο του και δείξει μεταμέλεια θα εξαιρεθεί από δικαστικές διώξεις. Η επιτροπή καλεί τους πολίτες να συνεργασθούν και να δώσουν πληροφορίες για τα πρόσωπα που ηγήθηκαν της νεολαίας, τούς προμήθευσαν με όπλα, χρήματα, τοξικές ουσίες και παραισθησιογόνα χάπια". Σύμφωνα με την ανακοίνωση της επιτροπής, όποιος συνεργασθεί θα λάβει αμοιβή. Ο λίβυος ηγέτης Μουάμαρ Καντάφι έχει κατά τα φαινόμενα απωλέσει τον έλεγχο μεγάλων περιοχών του ανατολικού τμήματος της χώρας, πλούσιων σε πετρέλαιο, αλλά παραμένει αποφασισμένος να καταπνίξει την εξέργεση με οποιοδήποτε κόστος, σε πείσμα της κατακραυγής της διεθνούς κοινότητας, η οποία ετοιμάζει μαζική έξοδο ξένων υπηκόων από τη Λιβύη.

Για πρώτη φορά από την έναρξη της εξέγερσης στη Λιβύη, στις 15 Φεβρουαρίου, ο Μπαράκ Ομπάμα εκφράσθηκε δημοσίως καταγγέλλοντας ως "σκανδαλώδες" το λουτρό αίματος στη Λιβύη και δήλωσε ότι πρέπει να αποδοθούν ευθύνες για την διαρκή καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα. Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι-μουν εξέφρασε "της βαθειά του ανησυχία" και ζήτησε την ανάληψη διεθνούς δράσης. "Είναι επιτακτικό η διεθνής κοινότητας να διατηρήσει την ενότητά της και να αντιδράσει συντονισμένα για τη διασφάλιση μία ταχείας και ειρηνικής μετάβασης", είπε.

Από την πλευρά της η Αλ Κάιντα στο ισλαμικό Μάγρεμπ (Aqmi) δεσμεύθηκε "να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να βοηθήσει" τους εξεγερμένους, αφού ο αγώνας τους "είναι αγώνας κάθε μουσουλμάνου που αγαπά τον Αλλαχ και τον προφήτη του", αναφέρεται σε μήνυμα της οργάνωσης, σύμφωνα με το αμερικανικό κέντρο παρακολούθησης των ισλαμιστικών ιστότοπων (SITE). Επειτα από διστακτική στάση πολλών ημερών, οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ενωση ανακοίνωσαν ότι αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων κατά του καθεστώτος Καντάφι, το οποίο βρίσκεται όλο και περισσότερο απομονωμένο, αφού εγκαταλείφθηκε από τους άραβες εταίρους του και πολλούς λίβυους διπλωμάτες στο εξωτερικό.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε την ανησυχία της για τον κίνδυνο ανθρωπιστικής καταστροφής και αποτίμησε τις ανάγκες που θα προκύψουν σε περίπτωση εξόδου του λιβυκού πληθυσμού, τη στιγμή που η απομάκρυνση δεκάδων χιλιάδων ξένων πολιτών συνεχίζεται από θαλάσσης και αέρος σε δύσκολες συνθήκες. Η Λιβύη διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στην Αφρική και η τιμή του μαύρου χρυσού συνεχίζει να ανεβαίνει στις αγορές, φθάνοντας σε ύψη ρεκόρ εδώ και περισσότερο από δύο χρόνια. Πολλές πετρελαϊκές εταιρείες, όπως η γαλλική Total, η ιταλική Eni και η ισπανική Repsol έχουν διακόψει τις δραστηριότητές τους και απομάκρυναν από τη Λιβύη το προσωπικό τους.
Ο Μουάμαρ Καντάφι, ο μακροβιότερος ηγέτης του αραβικού κόσμου, που βρίσκεται στην εξουσία εδώ και πάνω από 40 χρόνια, κάλεσε την αστυνομία και τους υποστηρικτές του να καταστείλουν την εξέγερση, απειλώντας με σφαγές και με εκκαθαρίσεις σπίτι-σπίτι.

"Πίαστε τα ποντίκια", είπε κατά την προχθεσινή του ομιλία που μεταδόθηκε από τη λιβυκή τηλεόραση. Από τις 15 φεβρουαρίου, 300 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί, σύμφωνα με τον επίσημο απολογισμό, οι περισσότεροι στην Βεγγάζη, τη δεύτερη σε μέγεθος πόλη της χώρας. Ωστόσο, η Διεθνής Ομοσπονδία Ενώσεων για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (FIDH) έκανε λόγο για τουλάχιστον 640 νεκρούς, 275 στην Τρίπολη και 230 στη Βεγγάζη, ενώ ο γάλλος γιατρός Ζεράρ Μπιφέ, που μόλιες εγκατέλειψε τη Βεγγάζη, έκανε λόγο για "περισσότερους από 2.000 νεκρούς" μόνο στην πόλη της Βεγγάζης.
Οι δυνάμεις των αντικαθεστωτικών φαίνεται ότι ελέγχουν το ανατολικό τμήμα της χώρας, από τα σύνορα με την Αίγυπτο μέχρι την κοινότητα Αζνταμπίγια, ζώνη που περιλαμβάνει το Τομπρούκ, τη Ντέρνα και τη Βεγγάζη, σύμφωνα με μαρτυρίες δημοσιογράφων και κατοίκων.

Δημοσιογράφοι είδαν ένοπλους αντικαθεστωτικούς στον παραλιακό δρόμο μέχρι τη Ντέρνα όπου οι κάτοικοι δηλώνουν ότι οι στρατιώτες προσχώρησαν στην εξέγερση και διαψεύδουν τις επίσημες δηλώσεις για την εγκαθίδρυση ισλαμικού εμιράτου. Στην ανατολική περιοχή, οι άνθρωποι κάνουν το σήμα της νίκης και κρατούν τις σημαίες της εποχής της μοναρχίας του βασιλιά Ιντρίς που ανατράπηκε από τον Καντάφι το 1969 και η οποία έχει γίνει το σύμβολο της εξέγερσης. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες ωστόσο, στη Μουσράτα, την τρίτη σε μέγεθος πόλη της Λιβύης, που βρίσκεται σε απόσταση 200 χιλιομέτρων ανατολικά της Τρίπολης, στρατιωτικές δυνάμεις πιστές στο καθεστώς επετέθησαν εναντίον των διαδηλωτών με πολυβόλα και αντιαρματικές ρουκέτες, με αποτέλεσμα να υπάρξουν πολλοί νεκροί.

Στην Τρίπολη, παρά τις εκκλήσεις του Καντάφι, μόνο μερικές δεκάδες υποστηρικτές του καθεστώτος του παρήλασαν υπό τα όμματα λίγων αστυνομικών και ανδρών οπλισμένων με καλάσνικοφ. Τα περισσότερα καταστήματα παρέμειναν κλειστά, αλλά μεγάλες ουρές σχηματίσθηκαν μπροστά από φούρνους και πρατήρια καυσίμων, ενώ όλες οι οικονομικές δραστηριότητες έχουν παραλύσει. Στο αεροδρόμιο, η κατάσταση είναι χαώδης, καθώς επιβάτες δίνουν μάχη για μία θέση στα αεροπλάνα, σύμφωνα με τον πιλότο ενός αεροπλάνου της Μάλτας που επέστρψε από την Τρίπολη. Η τυνησιακή Ερυθρά Ημισέληνος προειδοποίησε για τον καταστροφικό κίνδυνο μαζικής εξόδου, ενώ ο ιταλός υπουργός Εξωτερικών Φράνκο Φρατίνι δήλωσε ότι φοβάται "βιβλική έξοδο" μεταναστών.

Ο ΟΗΕ ανακοίνωσε ότι χιλιάδες Λίβυοι κατευθύνονται προς τα σύνορα με την Αίγυπτο και την Τυνησία . Πολλές χώρες έχουν αρχίσει επιχειρήσεις απομάκρυνσης των ξένων υπηκόων από τη Λιβύη. Ασιατικές χώρες προετοιμάζουν τεράστιες επιχειρήσεις απομάκρυνσης 100.000 ασιατών εργαζομένων εν μέσω χάους. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξετάζουν "ευρύ φάσμα" μέτρων, ανάμεσά τους και την επιβολή κυρώσεων. Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχουν επιφορτίσει τους ειδικούς να εξετάσουν το ενδεχόμενο παγώματος περιουσιακών στοιχείων, απαγόρευσης εισόδου στις ευρωπαϊκές χώρες και δίωξης στελεχών του λιβυκού καθεστώτος. Η Αφρικανική Ενωση αντέδρασε τελικά καταδικάζοντας "τη χρήση δυσανάλογης βίας κατά πολιτών" και απευθύνοντας έκκληση για διάλογο.