Από αρκετά χρόνια παρακολουθώ από κοντά την εξέλιξη των νέων που εκτίουν ποινές, ιδίως αυτούς που προσπαθούν να βελτιώσουν την κατάρτιση και τη θέση τους φοιτώντας στο σχολείο, βασικά το Γυμνάσιο και το Λύκειο, του Αυλώνα, όπου εργάζονται εκπαιδευτικοί με υπευθυνότητα και ζήλο υπό την διεύθυνση του σπάνιας αφοσίωσης στο έργο αυτό καθηγητή κ. Π. Δαμιανού.
Πρόσφατα ορθά προβλήθηκε η βράβευση από τη Μαθηματική Εταιρεία νέου μαθητή αυτού του σχολείου (Λύκειο) και επαινέθηκε το έργο αυτού του σχολείου, υπό συνθήκες πολύ δυσχερείς.
Ανάμεσα στους μαθητές αυτούς, υπάρχουν αρκετοί ταλαντούχοι, ή τουλάχιστον προικισμένοι με κλίσεις για σπουδές στην επιστήμη, στην τέχνη ή στην τεχνολογία. Η ενθάρρυνσή τους είναι ωστόσο αναγκαία διότι, όπως είναι φυσικό, οι συνθήκες διαβίωσης και σπουδών είναι περισσότερο από δυσμενείς. Γι' αυτό και από τους 220 περίπου εγγεγραμμένους στο Γυμνάσιο και Λύκειο τελικά 150 παρακολουθούν τακτικά τα μαθήματα. Αυτό επιδιώκει η Ελληνική Εταιρεία Εγκληματολογίας, δηλαδή να εξάψει το ζήλο τους εγκαινιάζοντας ήδη από 4 ετών την ετήσια βράβευση τριών μαθητών κάθε βαθμού εκπαίδευσης του σχολείου που διακρίθηκαν για επίδοση, συμπεριφορά και τακτική φοίτηση. Τα αποτελέσματα είναι θετικά, τόσο σε αριθμό όσο και σε επίδοση των φοιτούντων, που είναι Ελληνες και αλλοδαποί (κυρίως μετανάστες), οι οποίοι μαθαίνουν συγχρόνως και τη γλώσσα με ιδιαίτερα μαθήματα.
Σχετικά με την όλη αυτή προσπάθεια χρήσιμο θεωρώ να κάμω δυο παρατηρήσεις.
Η πρώτη είναι ότι επί των μαθητών αυτών το ποσοστό των ταλαντούχων ή τουλάχιστον προικισμένων με ειδικές κλίσεις είναι πολύ περισσότερο απ' όσο νομίζεται. Οι χριστουγεννιάτικες γιορτές τους (κάρτες προσκλήσεων, παραστάσεις θεατρικών έργων και happenings, τραγούδια και έκθεση έργων τέχνης, όλα δημιουργίες δικές τους) σου δίνουν την ευκαιρία να το διαπιστώσεις. Μερικές φορές σε αφήνουν έκπληκτο. Επίσης η έκθεση έργου τους που συνοδεύει τα ετήσια σχολικά αποτελέσματα και τις βραβεύσεις των μαθητών από την Ελληνική Εταιρεία Εγκληματολογίας. Ακόμη αξίζει να δώσουμε μια ματιά και στο ετήσιο περιοδικό «Προσπαθώντας ... για το αύριο!», που συντάσσεται και τυπώνεται εξ ολοκλήρου από τους μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου. Αρθρογραφία και αισθητική εμφάνιση είναι αξιόλογα.
Υστερα απ' αυτά εύλογη είναι η δεύτερη ερώτηση-παρατήρηση: Τι γίνονται αυτοί οι νέοι με τα αξιόλογα προσόντα όταν αποφυλακισθούν; Παρ' όλο που υπάρχουν σχετικοί θεσμοί για την αποκατάσταση και κοινωνική ένταξη των αποφυλακιζομένων, παρ' όλο που, ορθά, λήφθηκαν μέτρα για την μη κηλίδωση του ποινικού μητρώου ειδικά των αποφυλακιζόμενων νέων (για να διευκολυνθεί η πρόσληψή τους σε κάποια εργασία), κινδυνεύουν σοβαρά να υποπέσουν στα παλιά. Και αυτό γιατί η λειτουργία αυτών των θεσμών βαίνει προς την προσαρμογή στη γνωστή ελληνική ατελέσφορη γραφειοκρατία. Αποστέλλονται, δηλαδή, κάποιο ή κάποια έγγραφα σε ελληνικές δημόσιες υπηρεσίες για την εξεύρεση εργασίας και στέγης χωρίς να επιμένουν οι ειδικοί θεσμοί μέχρι επίτευξης τακτοποίησής τους.
Το αντίθετο συμβαίνει με τα παλιά αφεντικά πολλών απολυομένων, ιδιοκτήτες αισχροκερδών επιχειρήσεων που χρησιμοποιούσαν τους νέους σε εργασίες που τους οδηγούν στις φυλακές. Αυτοί τους περιμένουν οργανωμένοι στην εξώθυρα των φυλακών προσφέροντάς τους δελεαστικές προτάσεις απασχόλησης.
Τονίζω, λοιπόν, ότι οι κρατικοί θεσμοί πρέπει να φροντίσουν να δικαιολογήσουν την ύπαρξή τους με αποτελεσματική δράση.
Προσθέτω ότι και οι δικαστικές αρχές που τυχόν χορηγούν υφ' όρον απόλυση κ.λπ., πρέπει να ειδοποιούν εγκαίρως τόσο την κοινωνική υπηρεσία των φυλακών όσο και τους ειδικούς θεσμούς, ώστε να μπορέσουν εγκαίρως να αρχίσουν την προσπάθεια εξεύρεσης συγκεκριμένης εργασίας.
Θεωρούμε καθήκον μας να επιστήσουμε την προσοχή των αρμοδίων. Η ουσιαστικοποίηση των σχετικών θεσμών είναι κοινωνική απαίτηση, ιδιαίτερα για την αξιοποίηση του σκληρού σχολικού μόχθου που έχει καταλήξει σε επιτυχία. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε ότι επιστημονικά είναι γενικά δεκτό ότι το ένστικτο της αυτοσυντήρησης είναι το ισχυρότερο κίνητρο δράσης.
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ- ΜΑΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΥ
Ομότιμη καθηγήτρια εγκληματολογίας και προέδρου της Ελληνικής Εταιρείας Εγκληματολογίας
Πρόσφατα ορθά προβλήθηκε η βράβευση από τη Μαθηματική Εταιρεία νέου μαθητή αυτού του σχολείου (Λύκειο) και επαινέθηκε το έργο αυτού του σχολείου, υπό συνθήκες πολύ δυσχερείς.
Ανάμεσα στους μαθητές αυτούς, υπάρχουν αρκετοί ταλαντούχοι, ή τουλάχιστον προικισμένοι με κλίσεις για σπουδές στην επιστήμη, στην τέχνη ή στην τεχνολογία. Η ενθάρρυνσή τους είναι ωστόσο αναγκαία διότι, όπως είναι φυσικό, οι συνθήκες διαβίωσης και σπουδών είναι περισσότερο από δυσμενείς. Γι' αυτό και από τους 220 περίπου εγγεγραμμένους στο Γυμνάσιο και Λύκειο τελικά 150 παρακολουθούν τακτικά τα μαθήματα. Αυτό επιδιώκει η Ελληνική Εταιρεία Εγκληματολογίας, δηλαδή να εξάψει το ζήλο τους εγκαινιάζοντας ήδη από 4 ετών την ετήσια βράβευση τριών μαθητών κάθε βαθμού εκπαίδευσης του σχολείου που διακρίθηκαν για επίδοση, συμπεριφορά και τακτική φοίτηση. Τα αποτελέσματα είναι θετικά, τόσο σε αριθμό όσο και σε επίδοση των φοιτούντων, που είναι Ελληνες και αλλοδαποί (κυρίως μετανάστες), οι οποίοι μαθαίνουν συγχρόνως και τη γλώσσα με ιδιαίτερα μαθήματα.
Σχετικά με την όλη αυτή προσπάθεια χρήσιμο θεωρώ να κάμω δυο παρατηρήσεις.
Η πρώτη είναι ότι επί των μαθητών αυτών το ποσοστό των ταλαντούχων ή τουλάχιστον προικισμένων με ειδικές κλίσεις είναι πολύ περισσότερο απ' όσο νομίζεται. Οι χριστουγεννιάτικες γιορτές τους (κάρτες προσκλήσεων, παραστάσεις θεατρικών έργων και happenings, τραγούδια και έκθεση έργων τέχνης, όλα δημιουργίες δικές τους) σου δίνουν την ευκαιρία να το διαπιστώσεις. Μερικές φορές σε αφήνουν έκπληκτο. Επίσης η έκθεση έργου τους που συνοδεύει τα ετήσια σχολικά αποτελέσματα και τις βραβεύσεις των μαθητών από την Ελληνική Εταιρεία Εγκληματολογίας. Ακόμη αξίζει να δώσουμε μια ματιά και στο ετήσιο περιοδικό «Προσπαθώντας ... για το αύριο!», που συντάσσεται και τυπώνεται εξ ολοκλήρου από τους μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου. Αρθρογραφία και αισθητική εμφάνιση είναι αξιόλογα.
Υστερα απ' αυτά εύλογη είναι η δεύτερη ερώτηση-παρατήρηση: Τι γίνονται αυτοί οι νέοι με τα αξιόλογα προσόντα όταν αποφυλακισθούν; Παρ' όλο που υπάρχουν σχετικοί θεσμοί για την αποκατάσταση και κοινωνική ένταξη των αποφυλακιζομένων, παρ' όλο που, ορθά, λήφθηκαν μέτρα για την μη κηλίδωση του ποινικού μητρώου ειδικά των αποφυλακιζόμενων νέων (για να διευκολυνθεί η πρόσληψή τους σε κάποια εργασία), κινδυνεύουν σοβαρά να υποπέσουν στα παλιά. Και αυτό γιατί η λειτουργία αυτών των θεσμών βαίνει προς την προσαρμογή στη γνωστή ελληνική ατελέσφορη γραφειοκρατία. Αποστέλλονται, δηλαδή, κάποιο ή κάποια έγγραφα σε ελληνικές δημόσιες υπηρεσίες για την εξεύρεση εργασίας και στέγης χωρίς να επιμένουν οι ειδικοί θεσμοί μέχρι επίτευξης τακτοποίησής τους.
Το αντίθετο συμβαίνει με τα παλιά αφεντικά πολλών απολυομένων, ιδιοκτήτες αισχροκερδών επιχειρήσεων που χρησιμοποιούσαν τους νέους σε εργασίες που τους οδηγούν στις φυλακές. Αυτοί τους περιμένουν οργανωμένοι στην εξώθυρα των φυλακών προσφέροντάς τους δελεαστικές προτάσεις απασχόλησης.
Τονίζω, λοιπόν, ότι οι κρατικοί θεσμοί πρέπει να φροντίσουν να δικαιολογήσουν την ύπαρξή τους με αποτελεσματική δράση.
Προσθέτω ότι και οι δικαστικές αρχές που τυχόν χορηγούν υφ' όρον απόλυση κ.λπ., πρέπει να ειδοποιούν εγκαίρως τόσο την κοινωνική υπηρεσία των φυλακών όσο και τους ειδικούς θεσμούς, ώστε να μπορέσουν εγκαίρως να αρχίσουν την προσπάθεια εξεύρεσης συγκεκριμένης εργασίας.
Θεωρούμε καθήκον μας να επιστήσουμε την προσοχή των αρμοδίων. Η ουσιαστικοποίηση των σχετικών θεσμών είναι κοινωνική απαίτηση, ιδιαίτερα για την αξιοποίηση του σκληρού σχολικού μόχθου που έχει καταλήξει σε επιτυχία. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε ότι επιστημονικά είναι γενικά δεκτό ότι το ένστικτο της αυτοσυντήρησης είναι το ισχυρότερο κίνητρο δράσης.
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ- ΜΑΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΥ
Ομότιμη καθηγήτρια εγκληματολογίας και προέδρου της Ελληνικής Εταιρείας Εγκληματολογίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου