Θα μπορούσε να είναι το... συντομότερο αμερικανικό ανέκδοτο των τελευταίων δεκαετιών: «ταξική πάλη στις ΗΠΑ».

Σήμερα όμως, από ανέκδοτο μετατρέπεται σε πραγματικό επεισόδιο της ιστορίας των κοινωνικών αγώνων εκεί, καθώς δεκαετίες μεθοδευμένης και προσεκτικά συντηρημένης ταξικής εκεχειρίας δείχνουν να σπάνε κάτω από την πίεση της οικονομικής κρίσης και της αντιλαϊκής, νεοσυντηρητικής της διαχείρισης. Τα γεγονότα στο Μάντισον του Ουισκόνσιν, αλλά και σε άλλες πολιτείες, όπως στο Μέριλαντ, στο Οχάιο, στη Νεβάδα, στη Δυτική Βιρτζίνια και στο Νιου Χαμσάιρ, καταγράφονται ως πρωτόγνωρες κινητοποιήσεις, κάνοντας τους (πιο αισιόδοξους) αναλυτές να διαβλέπουν την ανάδυση ενός νέου ιστορικού κύκλου ταξικών αγώνων στη βορειοαμερικανική επικράτεια. Πάνω από 200.000 διαδηλωτές στο Μάντισον, οι περισσότεροι χωρίς καθοδήγηση από το θεσμοθετημένο συνδικαλισμό, παρέμειναν επί ένα δεκαήμερο στους δρόμους πολιορκώντας ή καταλαμβάνοντας δημόσια κτίρια κι αυτό δεν είναι καθόλου συνηθισμένο στις ΗΠΑ. Από τη δεκαετία του '30 και του '40, όταν σχηματίζονταν τα αμερικανικά εργατικά συνδικάτα αντιμετωπίζοντας την εχθρότητα των αναδυόμενων επιχειρηματικών κολοσσών του αμερικανικού καπιταλισμού, είχαν να δουν οι δρόμοι των μεγαλουπόλεων τέτοιες κινητοποιήσεις.

Σήμερα, η ιστορία επαναλαμβάνεται, καθώς 40 πολιτείες ψάχνουν να βρουν τρόπους να μπαλώσουν τρύπα 140 δισεκατομμυρίων δολαρίων στους προϋπολογισμούς τους, και το κάνουν μειώνοντας μισθούς και περιορίζοντας τις δαπάνες για την παιδεία και την κοινωνική μέριμνα, όπως έχει ήδη συμβεί στη Χαβάη και την Καλιφόρνια. Στο Ουισκόνσιν αυτή η λαίλαπα της κοινωνικής αδικίας ξεπέρασε κάθε όριο ανοχής, καθώς ο πολιτειακός νόμος που ετοίμασε ο Ρεπουμπλικάνος κυβερνήτης Σκοτ Ουόκερ -και απείλησε με χρήση της εθνοφρουράς για να τον επιβάλει- δεν έμεινε στις απολύσεις και τις περικοπές μισθών και παροχών για τους πολιτειακούς υπαλλήλους, αλλά προχώρησε παραπέρα. Περιέλαβε και την κατάργηση του δικαιώματος του συνδικαλίζεσθαι για ορισμένες κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων, ανοίγοντας το δρόμο για συνολικότερη περιστολή των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων των Αμερικανών. Το παράδειγμα του Ουόκερ έσπευσε να ακολουθήσει ο (επίσης) Ρεπουμπλικάνος κυβερνήτης του Οχάιο, Τζων Κάσις, κάνοντας «copy/paste» το νομοσχέδιο του Ουισκόνσιν.

Πολλοί όμως στις ΗΠΑ αμφισβητούν την αποτελεσματικότητα των εργατικών συνδικάτων, διαπιστώνοντας μια ιστορικά αποδεδειγμένη πολιτική χειραγώγησή τους. Είναι γνωστή η σχέση πάθους ανάμεσα στο Δημοκρατικό Κόμμα και τα εργατικά συνδικάτα, τα οποία χρησιμοποιούν μέρος των εσόδων από τις υποχρεωτικές εισφορές των μελών τους για τη χρηματοδότηση του προεκλογικού αγώνα των Δημοκρατικών. Το νομοσχέδιο Ουόκερ, μάλιστα, αναθεωρεί αυτό το καθεστώς κάνοντας εθελοντικές τις εισφορές προς τα συνδικάτα, εξασθενίζοντάς τα περισσότερο μια και τα ταμεία δεν θα είναι σίγουρο ότι θα γεμίζουν -εξ ου και η εκβιαστική φυγή των Δημοκρατικών της τοπικής Βουλής, για να μην ψηφιστεί το νομοσχέδιο Ουόκερ. Ετσι, τα γεγονότα στο Ουισκόνσιν ενίσχυσαν την υφέρπουσα καχυποψία απέναντι στα συνδικάτα, καθώς τα μεγαλύτερα από αυτά (AFL-CIO και AFSCME) παρενέβησαν πυροσβεστικά, καλώντας, ανεπιτυχώς, τους διαδηλωτές να επιστρέψουν στις εργασίες τους, και να διαπραγματευτούν μόνο την παράγραφο περί κατάργησης των συλλογικών συμβάσεων (που περιλαμβάνει και την αλλαγή των εισφορών από υποχρεωτικές σε εθελοντικές).

Πόσο λογικά και βάσιμα μπορεί να αποδειχτούν όλα αυτά περί ταξικής πάλης στις ΗΠΑ; «Το Ουισκόνσιν έδειξε ότι η σύγκρουση της εργατικής τάξης δεν είναι μόνο με την κυβέρνηση αλλά και με τα συνδικάτα, και γίνεται ραγδαία μέρα με τη μέρα και εξαπλώνεται απ' άκρο σε άκρο της χώρας, επειδή οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να ζήσουν με μειωμένους μισθούς, με διαλυμένη κοινωνική μέριμνα και κατακρεουργημένα τα σχολεία των παιδιών τους». Ο,τι και να συμβεί, οι μαζικές διαδηλώσεις στο Ουισκόνσιν δεν μπορεί παρά να περάσουν στην ιστορία των εργατικών αγώνων στις ΗΠΑ, ως μία -τουλάχιστον- ειλικρινής προσπάθεια αφύπνισης.