Η Τόνια Νικολαΐδη, μια τολμηρή, πάντοτε ανήσυχη χαράκτρια που σημάδεψε με το έργο της τη νεοελληνική τέχνη, έφυγε το Σάββατο από τη ζωή σε ηλικία 84 ετών. Η κηδεία της θα γίνει αύριο, στις 3 μ.μ. στο Α' Νεκροταφείο.
Είχε τη χαρά να δει πέρυσι ένα αντιπροσωπευτικό μέρος της δουλειάς της στο Μορφωτικό Ιδρυμα της Εθνικής Τράπεζας, στο Μέγαρο Εϋνάρδου. Η αναδρομικού χαρακτήρα έκθεση περιελάμβανε περισσότερα από 75 έργα της. Οι επισκέπτες μπορούσαν να παρατηρήσουν τον ευφυή τρόπο με τον οποίο συνδύασε στη χαρακτική της τη λινελαιογραφία, το ανάγλυφο, τη μεταξοτυπία και τη φωτογραφία, αλλά και την έγνοια της για το χρώμα και τη χαρακτική επιφάνεια. Εικόνες της θάλασσας, αμμουδιές, φλεγόμενα ξύλα, χάρτινα καράβια και πουλιά αναγνωρίζονται στις συνθέσεις της, συχνά αφηρημένες και ανοιχτές σε ερμηνείες και ποικίλες πνευματικές αναζητήσεις.
Η καταγωγή της Τόνιας Νικολαΐδη είναι από την Ιθάκη. Γεννήθηκε το 1927 στην Αθήνα. Σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών ζωγραφική και χαρακτική στο εργαστήριο του Γιάννη Κεφαλληνού. Σε συνέντευξή της στην «Ε» με αφορμή την έκθεσή της είχε μιλήσει για τη σχεδόν ασυνείδητη ροπή της προς την τέχνη. «Από πολύ μικρό παιδάκι ζωγράφιζα. Θυμάμαι ότι ζωγραφίζαμε στο χώμα το κλασικό τυποποιημένο σχέδιο ενός προσώπου. Νομίζω ότι και στο παιδικό σχεδιάκι πρωτοτυπούσα: έκανα τα χέρια να έχουν αγκώνα, τα ρούχα πουά ή καρό. Στην εφηβεία ήθελα να γίνω γιατρός και να θεραπεύω τζάμπα αρρώστους. Αλλά δεν αντέχω ούτε το αίμα ούτε τις βελόνες, ούτε και μπορούσα να πάρω τους βαθμούς για να μπω στην Ιατρική».
Σε πολλά από τα έργα της είναι κρυμμένος, όπως έλεγε, ο θάνατος - «κυρίως σε δέντρα που φλέγονται, όπως οι άνθρωποι, που ανάβουμε, πυρακτωνόμαστε, καιγόμαστε και σιγά σιγά σβήνουμε». Στα αγαπημένα της θέματα συγκαταλέγεται και η θάλασσα, τη θαλπωρή της οποίας ανακαλούσε, λέγοντας: «Οι θάλασσες των νιάτων μας δεν υπάρχουν πια. Θυμάμαι ότι πηγαίναμε σε έρημες αμμουδιές κι ένιωθα μια απόλυτη ευτυχία την ώρα που ήμουν στην ακτή, κι έλαμπαν η θάλασσα και η αμμουδιά. Κολυμπούσες κι η σχέση σου με το νερό ήταν σχεδόν ερωτική, μια ευτυχία. Οταν πηγαίνω στην πατρίδα μου την Ιθάκη, ακόμα απολαμβάνω τη θάλασσα, αν και πέρυσι ομολογώ ότι ήταν η μόνη χρονιά που δεν ένιωσα ευτυχής. Μεγάλωσα πια... Εκανα και έργα με θέμα τη φωτιά, όπως μια βάρκα δεμένη που την πλησιάζει η φωτιά, σε μια εποχή που αισθανόμουν παγιδευμένη».
Κατάφερε να ξεχωρίσει στον ανδροκρατούμενο χώρο της τέχνης σε εποχές που τα κορίτσια δεν επιτρεπόταν να βρεθούν στην αυλή του σχολείου με τα αγόρια. Προερχόταν όμως από μια οικογένεια η οποία την ενθάρρυνε να ασχοληθεί με την τέχνη. Μέχρι τέλους παρέμενε ανήσυχη και πειραματιζόταν ακόμα και με την ψηφιακή τεχνολογία. «Είμαι παραπάνω από 80 ετών, σχεδόν μισότυφλη, κατά τον γιατρό, αλλά εγώ βλέπω. Η χαρακτική στον χαλκό θέλει βέβαια μεγάλη ακρίβεια και πολλή "κουζίνα" και δεν είναι εύκολη πια για μένα. Δεν είμαι σίγουρα "παιδί" των ψηφιακών μέσων, είμαι πρωτόγονη σε αυτό που κάνω ψηφιακά, αλλά οι καινούργιοι καλλιτέχνες θα κάνουν αριστουργήματα. Αν και σε λίγα χρόνια μπορεί να μην υπάρχουν καν χαρτιά, θα είναι όλα άυλα».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου