Ενδεχόμενη πρόωρη διαδοχή Στρος Καν - Oι υποψήφιοι

Οι αναπάντεχες εξελίξεις με τη σύλληψη και την κράτηση στις φυλακές του Ντομινίκ Στρος Καν, μετά από τις καταγγελίες της καμαριέρας του ξενοδοχείου στο οποίο διέμενε, για βιασμό, έχουν πολλές και διαφορετικές επιπτώσεις.

Καταρχάς: α) σε ό,τι αφορά στην εμπλοκή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο μηχανισμό διάσωσης, που ιδρύεται από κοινού με την ΕΕ - μια διεργασία που, ίσως, επιβαρυνθεί από κάποια καθυστέρηση, κυρίως, όμως, θα επιβαρυνθεί από την απουσία του Γάλλου πολιτικού, το ειδικό βάρος του οποίου ήταν πολύτιμο στο συσχετισμό δυνάμεων με τη Γερμανία, τη Γαλλία και τις αγορές. Επίσης β) στις γαλλικές Προεδρικές εκλογές του 2013 - με άλλα λόγια τόσο στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό της Γαλλίας, όσο και στους ευρωπαϊκούς πολιτικούς συσχετισμούς. Και τέλος γ) στη δομή, την αρχιτεκτονική αλλά και τους προσανατολισμούς του ίδιου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Το χρονικό των εξελίξεων αναφέρει ότι πριν ακόμη κριθεί αν πρέπει ή όχι να παραπεμφθεί σε δίκη ο Ντομινίκ Στρος Καν, η Γερμανία και το Βέλγιο έκριναν πως έπρεπε να ανοίξουν το θέμα της διαδοχής του στο ΔΝΤ. Ακριβέστερα, να υπογραμμίσουν ότι για τη συγκεκριμένη θέση πρέπει να υπάρξουν μόνον ευρωπαίοι υποψήφιοι.

Σύμφωνα με άγραφο νόμο, ο Πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας προέρχεται από τις ΗΠΑ και ο επικεφαλής του ΔΝΤ προέρχεται από την Ευρώπη, ο δε αναπληρωτής του από τις ΗΠΑ. Αυτή η ισορροπία ισχύει από το 1945, όταν ιδρύθηκε στην Ουάσιγκτον το ΔΝΤ, με τη συμμετοχή 39 χωρών, που είχαν συνεισφέρει στο 80% του κεφαλαίου.

Στο ΔΝΤ σήμερα μετέχουν περισσότερες από 180 χώρες και ανώτατο διοικητικό όργανό του είναι το Συμβούλιο των Διοικητών, που συνέρχεται κάθε χρόνο σε τακτική σύνοδο και η θητεία του οποίου διαρκεί πέντε χρόνια. Μέχρι τώρα στη θέση του Διοικητή έχουν διατελέσει ο Καμίλ Γκούττ (Βέλγιο), ο 'Αιβαρ Ρούθ (Σουηδία), ο Π.Γιάκομπσον (Σουηδία), ο Ντ.Κολλέττ (Ελβετία), ο Π. Σβάιτσερ (Γαλλία), ο Γ.Βίτεβεν (Ολλανδία), ο Ζ.Ντε Λαροζιέρ (Γαλλία), ο Μ.Καμντεσύ (Γαλλία), ο Χ.Κέλερ (Γερμανία), ο Ρ. Ράτο (Ισπανία) και από το 2007 ο Ντ.Στρος Καν (Γαλλία).

Ήδη, από το χρόνο της εκλογής του Στρος Καν είχε εκδηλωθεί μια εσωτερική πίεση αναμόρφωσης της αρχιτεκτονικής του ΔΝΤ, καθώς είχε αναβαθμιστεί ο ρόλος της Κίνας και είχαν αποκτήσει μεγαλύτερη θεσμική επιρροή η Ρωσία, η Ινδία και η Βραζιλία. Ο ίδιος ο Στρος Καν (κατά ειρωνεία της τύχης) είχε ιδιαιτέρως εμπλακεί στη βελτίωση της αντιπροσωπευτικότητας των αναδυομένων οικονομιών στο ΔΝΤ και τώρα αυτός ο προσανατολισμός λειτουργεί ως μπούμερανγκ στη διαδοχή του. Διότι είναι οι αναδυόμενες χώρες αυτές που επιδιώκουν να αναλάβουν τη θέση του Στρος Καν - εφόσον αυτή εκκενωθεί 17 μήνες πριν από την κανονική λήξη της.

Αναλυτικότερα, «δρυός πεσούσης» επιχειρούν να «ξυλευθούν» υποψήφιοι από διάφορες χώρες. Ο Ιταλός Μάριο Ντράγκι ήταν το πρώτο όνομα που ακούστηκε, πλην όμως ο ίδιος αμέσως διευκρίνισε ότι δεν ενδιαφέρεται γι΄αυτή τη θέση και ότι ήδη βρίσκεται στην κούρσα διαδοχής του Ζ.Κ.Τρισέ στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Η υποψηφιότητα του βρετανού (πρώην πρωθυπουργού) Γκόρντον Μπράουν, που είχε ακουστεί πέρσυ στην προοπτική διαδοχής του Στρος Καν το 2012, δεν θα έχει τη στήριξη του βρετανού πρωθυπουργού (όπως δήλωσε ο ίδιος ο Ντ.Κάμερον προ μηνός), πλην, όμως, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, φαίνεται πως έχει κερδίσει την υποστήριξη ενός ευρέος φάσματος από διεθνείς ηγέτες.

Αμέσως μετά ακούστηκε το όνομα της Κριστίν Λαγκάρντ, της γαλλίδας Υπουργού των Οικονομικών, η οποία έλαβε την ευρωπαϊκή αναγνώριση της «καλύτερης υπουργού Οικονομικών της ΕΕ» (σύμφωνα με τους Financial Times). Η κα Λαγκάρντ δήλωσε ότι το θέμα είναι «πρόωρο» προς συζήτηση, πλην, όμως, συνεργάτες της δεν απέκλειαν την υποψηφιότητά της, μολονότι μια μετακίνησή της, εν μέσω Γαλλικής Προεδρίας του G- 20 και ένα χρόνο πριν τις προεδρικές εκλογές, ενδέχεται να προκαλούσε ορισμένα πολιτικά προβλήματα στον Πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί.

Το κυριότερο, όμως, είναι ότι η κα Λαγκάρντ έχει το «μειονέκτημα» της γαλλικής της καταγωγής (καθώς, ήδη, έχουν καταλάβει αυτή τη θέση 4 Γάλλοι σε 11 θητείες) - ένα μειονέκτημα που μοιάζει να μην έχει (αλλά τελικά έχει) ο Κεμάλ Ντερβίς, πρώην υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας, ο οποίος, ωστόσο, συγκεντρώνει αρκετά προσόντα.

Ο ίδιος έχει ένα πολιτικό εκτόπισμα, λόγω της επιτυχούς κυβερνητικής του θητείας, η χώρα του μετέχει στο G- 20, έχει διατελέσει αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, ενώ τώρα είναι επίσης αντιπρόεδρος και διευθυντής σε ένα πρόγραμμα, που διαχειρίζεται το Ινστιτούτο Μπρούκινγκς.

Πολιτικοί αναλυτές σημειώνουν, ωστόσο, ότι η συγκυρία της ελληνικής κρίσης και της εμπλοκής του ΔΝΤ στο «πακέτο» βοήθειας, καθιστούν την υποψηφιότητα Ντερβίς προβληματική, αφού η τουρκική του προέλευση θα φορτίσει με έναν ιδιαίτερο τρόπο τις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα.

Η σπουδή της Καγκελαρίου 'Αγκελας Μέρκελ να ανοίξει το θέμα διαδοχής Στρος Καν κατά ορισμένους, εξ άλλου, συνδυάζεται με τις πληροφορίες που φέρουν τον κ. 'Αξελ Βέμπερ ως υποψήφιο για τη θέση.

Ο μέχρι πρόσφατα διοικητής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Γερμανίας είχε αρνηθεί να θέσει υποψηφιότητα για τη διαδοχή του Ζ.Κ.Τρισέ στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τώρα διεθνείς αναλυτές επαναφέρουν το όνομά του στη λίστα υποψηφιοτήτων για το ΔΝΤ.

Από τη Γερμανία, άλλωστε, αναφέρονται δύο ακόμη ονόματα δυνάμει υποψηφίων - αυτό του τραπεζίτη Κλάους Ρέγκλινγκ (ο οποίος έχει εργαστεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ηγείται σήμερα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) και του (σοσιαλδημοκράτη) Πιρ Στάινμπρουκ, που ξεκίνησε την καριέρα του από το γραφείο του παλαιού Καγκελαρίου Χ. Σμιτ και διετέλεσε υπουργός Οικονομικών στην προηγούμενη κυβέρνηση συνεργασίας με την 'Αγκελα Μέρκελ.

Από την Ευρώπη, τέλος, αναφέρεται η υποψηφιότητα του Πολωνού καθηγητή Μάρεκ Μπέλκα, που υπήρξε αντίπαλος στην υποψηφιότητα Στρος Καν το 2007 και ο οποίος έχει διατελέσει πρωθυπουργός στη χώρα του, υπουργός Οικονομικών και έχει συνεργαστεί με τον ΟΗΕ και την Παγκόσμια Τράπεζα.

Δύο άλλες υποψηφιότητες επιχειρούν να διεμβολίσουν την άγραφη συμφωνία και να φέρουν τις αναδυόμενες χώρες στο πιλοτήριο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, εκτοπίζοντας την Ευρώπη.

Ο λευκός Νοτιοαφρικανός Τρέβορ Μάνουελ, πρώην υπουργός των Οικονομικών, έζησε πολλά χρόνια στις φυλακές του απαρτχάιντ, ενώ στην κυβερνητική του θητεία κέρδισε το σεβασμό των αγορών και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων.

Ο Μεξικανός Αγκούστιν Κάρστενς έχει υπηρετήσει σε διάφορα οικονομικά πόστα στη χώρα του - τελευταίο ήταν αυτό του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, όπου διορίστηκε τον Ιανουάριο 2010, ενώ έχει υπηρετήσει στο παρελθόν και στο ΔΝΤ. Μειονέκτημα της υποψηφιότητάς του είναι (κατά τους αναλυτές) η προέλευσή του από αμερικανική χώρα, δεδομένου ότι, ήδη, είναι Πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας ο (αμερικανός) Ρόμπερτ Ζέλικ.