Τρίτη 17 Μαΐου 2011

"On n’a toujours pas coupé la tête du roi.”



Τέτοια είναι η εμπιστοσύνη του σύγχρονου ανθρώπου στην ευνομία και στον λαϊκό χαρακτήρα της κυριαρχίας, που πριν προλάβει να συλληφθεί κάποιος πολύ ισχυρός και διάσημος με κατηγορίες για παραβίαση του νόμου, αρχίζουν αμέσως να κυκλοφορούν θεωρίες συνομωσίας για το ποιος και γιατί "τον έφαγε." 


Η ιδέα, με λίγα λόγια είναι ότι, ο πραγματικά κυρίαρχος (που σε καμιά περίπτωση, στα μάτια του λαού, δεν είναι ο λαός) δεν είναι υπόλογος στον νόμο· και, με τη δέουσα λογική αντιστροφή, ότι αν ο νόμος αποδειχτεί ισχυρότερός του, τότε δεν ήταν ποτέ πραγματικά κυρίαρχος: υπάρχει κάποιος άγνωστος ίσως αλλά σίγουρα ισχυρότερος, κάποιος που τον παγίδευσε ή τον εξέθεσε για δικούς του λόγους. Αν ο Στρως-Καν ήταν πράγματι αυτό που φαινόταν να είναι, δεν θα είχε ποτέ συλληφθεί, και δεν θα είχε ποτέ ακουστεί τίποτε εις βάρος του· εφόσον συνελήφθη, ο Στρως-Καν δεν είναι όσο ισχυρός φαινόταν· είχαμε υπερτιμήσει την δυναμή του, όπως ίσως έκανε και ο ίδιος. Σε κάθε περίπτωση, αυτό που πρέπει να μείνει αδιαμφισβήτητο είναι η ιδέα του αλώβητου της αληθινής κυριαρχίας, του άφθαρτου του σώματος του κυρίαρχου, για να θυμηθούμε τον Καντόροβιτς και την πραγματεία του περί "μεσαιωνικής πολιτικής θεολογίας."

Αντί να ενισχύσει την αισιοδοξία του σύγχρονου πολίτη της αστικής δημοκρατίας --την πίστη του στην ιδέα ότι όλοι είναι αληθινά ίσοι απέναντι στον νόμο-- η σύλληψη και ο μηντιακός διασυρμός του ισχυρού τον γεμίζουν με καχυποψία και κρυφή απογοήτευση: αν ούτε ο διευθυντής του ΔΝΤ δεν είναι ασφαλής από τη μοίρα του κάθε φτωχοδιάβολου που καταλήγει πιασμένος στα πράσα στο Τμήμα, τότε ποιος και τι συγκρατεί, έστω τυραννικά, την τάξη των πραγμάτων, ποιος είναι ο εγγυητής του ότι δεν θα πέσει ο ουρανός πάνω στα κεφάλια μας; Σίγουρα όχι η δημοκρατία ως θεσμικός εξορκισμός του προβλήματος της κυρίαρχης βίας, πάντως -- αυτό δεν φαίνεται να το πιστεύει κανείς. Όχι, η ιδέα είναι μάλλον ότι η δημοκρατία είναι κάποιου είδους μάσκα που μας επιτρέπει να μην αντικρίζουμε περιδεώς το τρομερό πρόσωπο του αρχαϊκού κυρίαρχου.

Ο Φουκώ το είχε πει πιο ευσύνοπτα στην Ιστορία της σεξουαλικότητας: "στην πολιτική σκέψη και ανάλυση, δεν έχουμε ακόμα καταφέρει να κόψουμε το κεφάλι του βασιλιά."



Αντωνης 

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου