Ο Μιχρί Μπελί είχε λάβει μέρος στον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο και ήταν διοικητής τάγματος του Δημοκρατικού Στρατού.
Στη διάρκεια αυτής της περιόδου έμαθε πολύ καλά ελληνικά, τα οποία και χρησιμοποίησε σε όλη τη υπόλοιπη ζωή του, είτε στην Τουρκία είτε στην εξορία για να προωθήσει τις καλές σχέσεις μεταξύ των δυο λαών.
Ο Μιχρί Μπελί θεωρείτο η ζώσα ιστορία της τουρκικής Αριστεράς. Η μακρά του πολιτική πορεία συναντήθηκε αρκετά νωρίς με εκείνη της ελληνικής Αριστεράς, στη διάρκεια του Εμφυλίου. Η περίπτωση του καπετάν-Κεμάλ του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, ως σημείο συνάντησης των κομμουνιστικών κινημάτων των δύο χωρών, είναι αναμφισβήτητα μοναδική.
Ο Μπελί γεννήθηκε το 1915 στη Συληβρία της Ανατολικής Θράκης. Αφού αποφοίτησε το 1937 από το Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου, την άλλοτε αμερικανική Ροβέρτειο Σχολή της Κωνσταντινούπολης, μετέβη με υποτροφία στις ΗΠΑ. Το αντικείμενο των σπουδών του ήταν η ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας μετά τo Μικρασιατικό Πόλεμο.
Ως αριστερός διανοούμενος στις ΗΠΑ σύντομα εντάχθηκε στο κίνημα για την προάσπιση των πολιτικών δικαιωμάτων των μαύρων του αμερικανικού Νότου, στο Mισισιπή. Επέστρεψε στην Τουρκία το 1941 μέσω της Ιαπωνίας και τη Κίνας και δραστηριοποιήθηκε στις τάξεις του Τουρκικού Κομμουνιστικού Κόμματος ως μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και ιδρυτής της Ένωσης Προοδευτικής Νεολαίας. Την ίδια περίοδο προσελήφθη ως μέλος της ακαδημαϊκής κοινότητας στην Οικονομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης. Το 1944 καταδικάζεται σε ποινή διετούς φυλάκισης και εξορίας. Το 1947 καταφεύγει παράνομα στην Ελλάδα και εντάσσεται στις τάξεις του Δημοκρατικού Στρατού στη Θράκη, εκδίδοντας αρχικά την τουρκόφωνη εφημερίδα Savas (Πόλεμος) και πολεμώντας ως Καπετάν-Κεμάλ μαζί με ένα μεικτό τάγμα στο οποίο συμμετείχαν μειονοτικά στοιχεία -κυρίως Πομάκοι και Αθίγγανοι- αλλά και πλειονοτικά στοιχεία της ελληνικής Αριστεράς. Τραυματίζεται και μεταφέρεται για νοσηλεία στη Βουλγαρία αρχικά και στη συνέχεια στη Μόσχα. Επιστρέφει στην Ελλάδα και συμμετέχει στις πολεμικές επιχειρήσεις στο πλευρό των κομμουνιστικών δυνάμεων μέχρι την τελική ήττα τού 1949.
Το 1950 επέστρεψε στην Τουρκία για να ακολουθήσει μία μακρά πορεία φυλακίσεων και εξοριών που διήρκεσε μέχρι και το 1992. Η πολιτική του πορεία διασταυρώθηκε με εμβληματικά ονόματα του ένοπλου κινήματος της τουρκικής Αριστεράς. Το 1979 αποτέλεσε στόχο δολοφονικής επίθεσης, από την οποία διέφυγε βαριά τραυματίας. Μετά το πραξικόπημα του 1971 βρέθηκε αρχικά φιλοξενούμενος της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης στη Μέση Ανατολή και στη συνέχεια εξόριστος της Δυτική Ευρώπη.
Ανάλογη ήταν η πορεία του και μετά το πραξικόπημα του στρατηγού Εβρέν το 1980: Διέφυγε στη Μέση Ανατολή και στη συνέχεια μετέβη στη Σουηδία όπου παρέμεινε μέχρι το 1992.
Από το 1975 και ένθεν άρχισε η ενασχόλησή του με το Κουρδικό, καταλήγοντας σε μία πρόταση για λύση του προβλήματος στο πλαίσιο ενός ενιαίου κράτους.
Η θυελλώδης ζωή του έγινε προ ετών αντικείμενο του ντοκιμαντέρ «Καπετάν-Κεμάλ, Ένας Σύντροφος», διάρκειας 52 λεπτών, που φέρει της σκηνοθετική υπογραφή του Φώτου Λαμπρινού.
Μέσα από την ταινία, ο Μιχρί Μπελί επισκέφθηκε και πάλι τη Θράκη, για να ξαναβρεί τους εναπομείναντες στη ζωή συντρόφους του, εκείνους που του έδωσαν το όνομα «καπετάν-Κεμάλ» και τον θυμούνται μέχρι και σήμερα ακόμη με αυτό το όνομα.
Η αφήγηση του Μπελί, ο οποίος ξεφυλλίζει το ημερολόγιο των αναμνήσεων του από τη Θράκη του Εμφυλίου, συνδυάζεται με σπάνια κινηματογραγφικά ντοκουμέντα της πολυτάραχης εκείνης περιόδου, αλλά και την παρουσίαση της εξέλιξης μέχρι τη σύγχρονη εποχή των γεγονότων που σημάδεψαν τη ζωή του ήρωα της ταινίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου