Με περίπου 40 δισεκατομμύρια ευρώ τοξικά κρατικά ομόλογα στα χαρτοφυλάκιά τους, η μοίρα τους είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την κρίση χρέους της Ελλάδας, που σύμφωνα με πολλούς αναλυτές θα λήξει με την χρεωκοπία της χώρας.
Οι ιδιώτες πιστωτές, συμπεριλαμβανομένων των ελληνικών τραπεζών, έχουν ήδη συμφωνήσει σε ένα "κούρεμα" 21% των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν - στο πλαίσιο του δεύτερου πακέτου διάσωσης της Ελλάδας, ύψους 109 δισ. ευρώ, που συμφώνησε η χώρα με τους διεθνείς δανειστές της τον Ιούλιο.
Ωστόσο, στους οικονομικούς, πολιτικούς και επενδυτικούς κύκλους ενισχύεται ολοένα και περισσότερο η άποψη ότι, χωρίς μια μεγαλύτερη περικοπή χρέους, ύψους 50% , η Ελλάδα θα εξακολουθεί να έχει προβλήματα λόγω του υπέρογκου δημοσίου χρέους που αγγίζει τα 350 δις ευρώ και δεν θα της καταβληθούν οι επόμενες δόσεις των έκτακτων δανείων.
"Οι προοπτικές για ένα μεγαλύτερο κούρεμα έχουν ενισχυθεί. Σίγουρα η αγορά των CDS βλέπει πιθανότητες μεγαλύτερες του 90% να γίνει κάτι τέτοιο εντός πέντε ετών ", σχολίασε ο Niall O'Connor, αναλυτής της Credit Suisse στο Λονδίνο. "Είναι πιθανό και θα μπορούσε να συμβεί μέσα σε ένα χρόνο. Δεν θα το απέκλεια."
Την Τρίτη, σύμβουλοι της γερμανικής και της γαλλικής κυβέρνησης τάχθηκαν υπέρ της μείωσης του ελληνικού χρέους κατά 50% και ζήτησαν μεγαλύτερη στήριξη για την κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών με μεγάλη έκθεση σε ελληνικά ομόλογα.
Ελληνικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν την Τετάρτη ότι η όλη συζήτηση για το μέγεθος των ζημιών που θα πάρουν οι ομολογιούχοι έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερος αριθμός επενδυτών να έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για να συμμετάσχει στο πρόγραμμα ανταλλαγής ελληνικών ομολόγων, το λεγόμενο PSI, που περιλαμβάνει κούρεμα 21%.
Κάποιοι τραπεζίτες μάλιστα άφησαν να εννοηθεί ότι είναι ανοικτοί σε έναν δεύτερο γύρο απομειώσεων, αν το κούρεμα 21% αποδειχτεί ανεπαρκές για να αποτρέψει την χρεωκοπία της Ελλάδας, που θα συνεπαγόταν τελικά πολύ μεγαλύτερες απώλειες.
Σε περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι φήμες, οι επιπτώσεις στην κεφαλαιακή βάση των τραπεζών θα ήταν πολύ μεγάλες για να τις αντέξει μια τραπεζική αγορά που βρίσκεται ήδη σε ύφεση και οι τράπεζες θα έπρεπε να στραφούν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας - και να κρατικοποιηθούν - ή να καταρρεύσουν.
"Οι τράπεζες θα (χρειάζονταν) άμεσα κεφαλαιακή ενίσχυση και, προφανώς, κρατικοποίηση, επειδή οι μέτοχοί τους δεν θα είναι σε θέση να καλύψουν το κενό κεφαλαίων", σχολίασε ο Γιάννος Παπαντωνίου, πρώην υπουργός Οικονομικών επί κυβέρνησης Κώστα Σημίτη και αρχιτέκτονας της ένταξης της Ελλάδας στο ευρώ.
"Έτσι, το κράτος θα χρειαζόταν να επέμβει".
Έχοντας δεχτεί μεγάλο πλήγμα από την μείωση των καταθέσεων και την αύξηση των επισφαλών δανείων σε ένα περιβάλλον βαθιάς και παρατεταμένης ύφεσης, οι τράπεζες μειώνουν την μόχλευσή τους και κόβουν δαπάνες για να θωρακίσουν τους ισολογισμούς τους και να έχουν δείκτη πρωτογενών ιδίων κεφαλαίων 10%, το ελάχιστο όριο που θέτει η Τράπεζα της Ελλάδος.
Οι πέντε μεγάλες τράπεζες - Εθνική , Eurobank , Alpha, Πειραιώς και Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο έχουν ήδη εγγράψει ζημίες ύψους 4,3 δις ευρώ για την συμμετοχή τους στο σχέδιο ανταλλαγής ελληνικού χρέους, που η Αθήνα θέλει να ολοκληρωθεί τον επόμενο μήνα.
Οι μετοχές των ελληνικών τραπεζών έχουν υποχωρήσει 64% από τις αρχές του έτους και 72% τους τελευταίους 12 μήνες. Κάποτε ήταν οι ατμομηχανές του Χρηματιστηρίου Αθηνών, τώρα όμως έχουν υποαποδώσει σημαντικά σε σχέση με την ευρύτερη αγορά.
Για τους πέντε μεγάλους, η κατάρρευση της χρηματιστηριακής τους αξίας τους τελευταίους 12 μήνες ανήλθε στα 10,7 δισ. ευρώ, ίση με το 5% περίπου του ΑΕΠ, ποσό που θα αυξηθεί εάν οι τράπεζες στραφούν στο ΤΧΣ για κεφάλαια.
"Τα χρήματα που θα πρέπει να αντληθούν θα είναι πολλαπλάσια της τρέχουσας κεφαλαιοποίησης τους, καθιστώντας την έκδοση μετοχών ιδιαίτερα διαλυτική, εκμηδενίζοντας την αξία των τίτλων για τους μετόχους", σχολίασε αναλυτής που ζήτησε να μην κατονομαστεί.
"Δεδομένου του μεγέθους των απαιτούμενων κεφαλαίων που θα πρέπει αντληθούν, το πιθανότερο αποτέλεσμα θα ήταν να στραφούν στο ΤΧΣ.
Το ΤΧΣ διαθέτει ήδη 10 δις ευρώ για την κεφαλαιακή ενίσχυση και κατ'επέκταση την κρατικοποίηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.
Το ποσό αυτό θα πρέπει να αυξηθεί στα 30 δις ευρώ, μόλις ο προσωρινός μηχανισμός διάσωσης, το EFSF, επικυρωθεί από τα κοινοβούλια της ευρωζώνης.
Η συμμετοχή των τραπεζών στο Ταμείο θα γίνεται με την έκδοση κοινών μετά ψήφου μετοχών, τις οποίες θα αγοράζει το Ταμείο, πράγμα που σημαίνει ότι το κράτος θα αποκτά μεγάλη συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο των πιστωτικών ιδρυμάτων. Η αγορά των μετοχών από το Ταμείο θα γίνεται σε τιμή πολύ χαμηλότερη της χρηματιστηριακής, ώστε οι φορολογούμενοι να έχουν κάποια πιθανότητα να βγάλουν κέρδος, μόλις η οικονομία επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και η κυβέρνηση μπορέσει να πουλήσει τα μερίδιά της.
Πρόκειται για ένα μοντέλο στα πρότυπα του σχεδίου TARP που εφάρμοσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008 και της κρατικοποίησης δύο εκ των μεγαλύτερων τραπεζών της Σουηδίας στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Πολλοί οικονομολόγοι το έχουν χαρακτηρίσει ως ένα από τα πιο επιτυχημένα προγράμματα διάσωσης τραπεζών στην σύγχρονη ιστορία.
Αλλά ενώ και στις δύο αυτές περιπτώσεις, οι κυβερνήσεις κατάφεραν να πουλήσουν τις συμμετοχές τους και να εξυγιάνουν το τραπεζικό τους σύστημα, οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι Ελλάδα έχει υποστεί μια πολύ βαθύτερη ύφεση, ενώ και το κράτος έχει αποδειχθεί ανίκανος επιτηρητής κλάδων που παραδοσιακά ευημερούν υπό ιδιωτικό καθεστώς.
"Αυτό, βέβαια, θα είναι κάτι αρνητικό, γιατί οι κρατικές τράπεζες σε μια χώρα όπως η Ελλάδα θα ήταν καταστροφή από την άποψη της διαχείρισης, της χρηματοδότησης, και οτιδήποτε άλλο," δήλωσε ο Παπαντωνίου.
Μια ανάλογη περίπτωση είναι η Ιρλανδία. Μετά από μια σειρά διασώσεων, δύο από τις έξι τράπεζες της χώρας έκλεισαν και η κυβέρνηση επέβαλε συγχωνεύσεις και απομειώσεις στοιχείων του ενεργητικού, αφήνοντας ουσιαστικά δύο τράπεζες σε κρατικά χέρια και μόνο την Bank of Ireland σε ιδιωτικά.
Οι ελληνικές τράπεζες χάνουν όλο και περισσότερες καταθέσεις μετά το ξέσπασμα της κρίσης χρέους το 2010 λόγω της φυγής κεφαλαίων και της έλλειψης μετρητών εξαιτίας της ύφεσης. Τα υπόλοιπα καταθέσεων επιχειρήσεων και νοικοκυριών έχουν μειωθεί κατά 50,3 δισ. ευρώ, ή 21,2%, και μέχρι τον Ιούλιο είχαν διαμορφωθεί στα 187 δις.
Αν οι ελληνικές τράπεζες χρειάζονταν να προχωρήσουν σε κούρεμα 50% ομολόγων αξίας 40 δις ευρώ, αυτό θα σήμαινε καθαρές ζημίες ύψους 16 δις ευρώ περίπου.
Στην περίπτωση αυτή, ο συνολικός δείκτης κύριων βασικών ιδίων κεφαλαίων Core Tier 1 για τις πέντε μεγάλες τράπεζες-που μετρά την οικονομική τους ευρωστία - θα έπεφτε από τα 24 δις ευρώ περίπου στα 8 δις ευρώ.
Οι αναλυτές λένε ότι αυτό, έναντι σταθμισμένων στοιχείων ενεργητικού ύψους 200 δις ευρώ, θα οδηγούσε σε δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας μόλις 4%, πολύ κάτω από το ελάχιστο όριο του 10% που θέτει η Τράπεζα της Ελλάδος.
Προκειμένου να ανακτήσουν τον απαιτούμενο δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας, οι τράπεζες θα χρειαστεί να αντλήσουν τουλάχιστον 12 δις ευρώ, όταν η συνολική κεφαλαιοποίηση των πέντε μεγάλων είναι μόλις 4,3 δισ. ευρώ, πράγμα σχεδόν αδύνατο σε μια τόσο ταραγμένη αγορά.
Ενώ, θεωρητικά, ορισμένες τράπεζες θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν κεφάλαια μέσω απομόχλευσης και πώλησης περιουσιακών τους στοιχείων, αναλυτές λένε ότι αυτό θα είχε μικρές πιθανότητες επιτυχίας, δεδομένης της πίεσης του χρόνου να αποκατασταθεί η οικονομική ευρωστία του κλάδου και να ηρεμήσουν οι καταθέτες.
Ενώ η αναδοχή αυξήσεων κεφαλαίων θα ήταν δύσκολο εγχείρημα, δεν πρέπει να αποκλειστεί τελείως η εξεύρεση επενδυτών με μεγάλες τσέπες, πρόθυμων να επενδύσουν στις ελληνικές τράπεζες.
Η Alpha και η Eurobank ανακοίνωσαν τον Αύγουστο σχέδιο συγχώνευσης που περιλαμβάνει αύξηση κεφαλαίου με την συμμετοχή της καταριανής Paramount, μετόχου της Alpha, η οποία θα καλύψει πλήρως την έκδοση μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου ύψους 500 εκατ. ευρώ.
Αναλυτές πάντως χαρακτήρισαν αδύναμες τις προοπτικές εξαγοράς ελληνικών τραπεζών από ξένες όσο συνεχίζονται οι ανησυχίες για πιθανή χρεωκοπία της Ελλάδας. Οι υποψήφιοι επενδυτές που αναζητούν φθηνή λεία μάλλον θα περιμένουν μέχρι να σταθεροποιηθεί η ελληνική οικονομία πριν επιλέξουν να αγοράσουν ποσοστά μέσω του ΤΧΣ, το οποίο σε δύο χρόνια από τώρα θα ψάχνει να τα πουλήσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου