Μέσω διεθνούς συμφωνίας που θα υπογραφεί το αργότερο έως τον Μάρτιο, το "Δημοσιονομικό Σύμφωνο"

Σε συμφωνία για μια ισχυρότερη οικονομική ένωση με τη δημιουργία ενός “Δημοσιονομικού Συμφώνου”
με την ανάπτυξη σταθεροποιητικών εργαλείων για την αντιμετώπιση των άμεσων προκλήσεων, κατέληξαν οι ηγέτες της ευρωζώνης.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπήρξε ομοφωνία μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, αποφασίστηκε η έγκριση των μέτρων να γίνει μέσω διεθνούς συμφωνίας που θα υπογραφεί το αργότερο έως τον Μάρτιο. Όπως επισημαίνεται στη δήλωση των ηγετών της ευρωζώνης, στόχος παραμένει να ενσωματωθούν οι διατάξεις αυτές στις Συνθήκες της ΕΕ όσο το δυνατόν συντομότερα.

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Βουλγαρίας, της Δανίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Πολωνίας και της Ρουμανίας εξέφρασαν την πρόθεσή τους να συμμετάσχουν στη διαδικασία. Οι ηγέτες της Τσεχίας και της Σουηδίας δήλωσαν ότι θα συμβουλευτούν τα Κοινοβούλια τους πριν λάβουν απόφαση.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά το νέο “Δημοσιονομικό Σύμφωνο”, οι ηγέτες της ευρωζώνης δεσμεύτηκαν να προχωρήσουν σε αυστηρότερους δημοσιονομικούς κανόνες που περιλαμβάνουν ότι :

-Οι προϋπολογισμοί της γενικής κυβέρνησης θα είναι κατ' αρχήν ισοσκελισμένοι ή πλεονασματικοί. Η αρχή αυτή θα θεωρείται ότι τηρείται αν, κατά γενικό κανόνα, το ετήσιο διαρθρωτικό έλλειμμα δεν υπερβαίνει το 0,5% του ονομαστικού ΑΕΠ. Ο κανόνας αυτός θα περιληφθεί στα εθνικά νομικά συστήματα των κρατών μελών σε συνταγματικό ή ισοδύναμο επίπεδο. Ο κανόνας θα περιλαμβάνει αυτόματο διορθωτικό μηχανισμό, ο οποίος θα ενεργοποιείται σε περίπτωση απόκλισης. Θα καθορίζεται από το κάθε κράτος μέλος βάσει αρχών που ορίζονται από την Επιτροπή. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα έχει δικαιοδοσία να επιβεβαιώσει τη μεταφορά του κανόνα αυτού σε εθνικό επίπεδο.

-Τα κράτη μέλη που υπόκεινται στη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος θα υποβάλουν στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο προς έγκριση πρόγραμμα οικονομικής εταιρικής σχέσης, στο οποίο θα περιγράφονται λεπτομερώς οι απαραίτητες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις ώστε να εξασφαλιστεί η πραγματικά διατηρήσιμη διόρθωση των υπερβολικών ελλειμμάτων. Η εφαρμογή του προγράμματος, καθώς και τα σχετικά ετήσια δημοσιονομικά σχέδια, θα παρακολουθούνται από την Επιτροπή και το Συμβούλιο.

-Θα θεσπιστεί μηχανισμός για την εκ των προτέρων υποβολή εκθέσεων από τα κράτη μέλη σε ό,τι αφορά τα εθνικά σχέδια έκδοσης χρεογράφων.

Επίσης προβλέπεται ότι οι κανόνες που ορίζουν τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος (άρθρο 126 της Συνθήκης της Λισαβόνας) θα ενισχυθούν για τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ. Μόλις η Επιτροπή διαπιστώσει ότι ένα κράτος μέλος έχει παραβιάσει το ανώτατο όριο του 3%, θα ακολουθούν αυτομάτως συνέπειες εκτός εάν αντιταχθεί ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν ακόμη ότι θα εγκρίνουν με τάχιστες διαδικασίες τους νέους κανόνες που πρότεινε η Επιτροπή στις 23 Νοεμβρίου 2011 σχετικά με την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των προσχεδίων προϋπολογισμού και τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ, καθώς και την ενίσχυση της οικονομικής και δημοσιονομικής εποπτείας των κρατών μελών που αντιμετωπίζουν ή απειλούνται από σοβαρές δυσκολίες όσον αφορά την δημοσιονομική τους σταθερότητα στη ζώνη του ευρώ.

Οι ηγέτες κάλεσαν το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εκδώσουν γρήγορα τους κανονισμούς αυτούς, ώστε να τεθούν σε ισχύ για τον προσεχή δημοσιονομικό κύκλο (2014-2020). Εντός του νέου αυτού νομικού πλαισίου, η Επιτροπή θα εξετάζει ιδίως τις βασικές παραμέτρους των προσχεδίων προϋπολογισμού και, εφόσον χρειάζεται, θα γνωμοδοτεί επ'Α αυτών. Όταν η Επιτροπή εντοπίζει ιδιαίτερα σοβαρές περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, θα ζητά αναθεώρηση του προσχεδίου προϋπολογισμού.

Σε πιο μακροπρόθεσμο επίπεδο, οι ηγέτες της ευρωζώνης δήλωσαν ότι θα συνεχίσουν να εργάζονται για την εξεύρεση τρόπων περαιτέρω εμβάθυνσης της δημοσιονομικής ενοποίησης. Τα ζητήματα αυτά θα περιλαμβάνονται στην έκθεση που θα παρουσιάσει ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Μάρτιο του 2012, στην οποία θα εξετάζονται επίσης οι σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και της ζώνης του ευρώ.

Σε ό,τι αφορά τον ισχυρότερο συντονισμό των πολιτικών και τη διακυβέρνηση, προβλέπεται ότι θα πραγματοποιούνται τακτικές σύνοδοι για το ευρώ τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο.

Εξάλλου, σε ό,τι αφορά την ενίσχυση των εργαλείων σταθεροποίησης αποφασίστηκε η μόχλευση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΜΧΣ), μέσω των δύο συγκεκριμένων επιλογών που συμφωνήθηκαν από την Ευρωομάδα (Euro group) στις 29 Νοεμβρίου. Οι ηγέτες εξέφρασαν ικανοποίηση για την ετοιμότητα της ΕΚΤ να ενεργήσει για λογαριασμό του ΕΤΧΣ στις συναλλαγές του στις αγορές.

Οι ηγέτες συμφώνησαν επίσης να επισπευσθεί η έναρξη ισχύος της Συνθήκης για τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ). Η Συνθήκη θα τεθεί σε ισχύ μόλις επικυρωθεί από τα κράτη μέλη στα οποία αντιστοιχεί το 90% των κεφαλαιακών υποχρεώσεων. Κοινός στόχος είναι ο ΕΜΣ να τεθεί σε ισχύ τον Ιούλιο του 2012.

Σε ό,τι αφορά τους χρηματοδοτικούς πόρους, η ευρωζώνη συμφώνησε ότι :

-Το ΕΜΧΣ θα παραμείνει ενεργό στη χρηματοδότηση των προγραμμάτων που θα δρομολογηθούν έως τα μέσα του 2013, όπως προβλέπεται στη συμφωνία-πλαίσιο και θα συνεχίσει να διασφαλίζει τη χρηματοδότηση των εν εξελίξει προγραμμάτων, ανάλογα με τις ανάγκες.

-Τον Μάρτιο του 2012 θα επανεξεταστεί η επάρκεια του συνολικού ανώτατου ορίου του ΕΤΧΣ/ΕΜΣ που ανέρχεται σε 500 δισ. ευρώ.

-Κατά το σταδιακό σχηματισμό του καταβεβλημένου κεφαλαίου, η ευρωζώνη δήλωσε έτοιμη να επιταχύνει τις πληρωμές κεφαλαίου, ώστε να διατηρηθεί ελάχιστη αναλογία 15% μεταξύ του καταβεβλημένου κεφαλαίου και του οφειλόμενου ποσού των τίτλων του ΕΜΣ και να διασφαλιστεί συνδυασμένη πραγματική δανειοδοτική ικανότητα 500 δισ. ευρώ..

Συμφωνήθηκε ακόμη ότι τα κράτη μέλη και λοιπά κράτη μέλη της ΕΕ θα εξετάσουν και θα επιβεβαιώσουν εντός δεκαημέρου τη χορήγηση στο ΔΝΤ πρόσθετων πόρων ύψους 200 δισ. ευρώ υπό τη μορφή διμερών δανείων ώστε να διασφαλιστεί η επάρκεια των πόρων του ΔΝΤ για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Αναλυτικότερα, σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, θα τηρηθούν αυστηρά οι καθιερωμένες αρχές και πρακτικές του ΔΝΤ. Συμφωνήθηκε ότι αυτό θα αποτυπωθεί με κατηγορηματικό τρόπο στο προοίμιο της Συνθήκης.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες επιβεβαίωσαν ακόμη ότι οι αποφάσεις που ελήφθησαν στις 21 Ιουλίου και στις 26/27 Οκτωβρίου σχετικά με το ελληνικό χρέος έχουν μοναδικό και έκτακτο χαρακτήρα στους όρους όλων των νέων ομολόγων δημοσίου σε ευρώ θα περιληφθούν τυποποιημένες και πανομοιότυπες ρήτρες συλλογικής δράσης ώστε να διαφυλαχτεί η ρήτρα της αγοράς.

Προκειμένου να διασφαλιστεί η ικανότητα του ΕΜΣ να λαμβάνει τις απαραίτητες αποφάσεις σε όλες τις περιστάσεις, οι κανόνες ψηφοφορίας στο πλαίσιο του ΕΜΣ θα τροποποιηθούν ώστε να περιληφθεί διαδικασία εκτάκτου ανάγκης.

Ο κανόνας της ομοφωνίας θα αντικατασταθεί από ειδική πλειοψηφία 85% σε περίπτωση που η Επιτροπή και η ΕΚΤ καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι απαιτείται η λήψη επείγουσας απόφασης για τη χορήγηση χρηματοδοτικής συνδρομής, προκειμένου να διαφυλαχθεί η χρηματοπιστωτική και οικονομική σταθερότητα στη ζώνη του ευρώ.