Χαμογελάστε, έτσι θα αρχίσουν να ανησυχούν!...

  Του Κώστα Παπαντωνίου

Η εποχή της κρίσης έχει συνδυαστεί με λέξεις που φέρουν πάνω τους αρνητικό πρόσημο, όπως η απογοήτευση, η
εγκατάλειψη, η εξαθλίωση, ο ξεπεσμός και πολλές άλλες που ανήκουν σε αυτή την όχι και τόσο πρόσχαρη μακροσκελή λίστα. Από την άλλη μεριά, εν μέσω μιας περιόδου που την έχουμε συνηθίσει μαυροφορεμένη, μπορεί να διακρίνει κανείς ενέργειες και δράσεις που έρχονται σε ολομέτωπη σύγκρουση με το υπάρχον ρεύμα και δείχνουν πως μπορούν να κερδίσουν σε αυτή την άνιση μάχη.

Στοιχεία όπως η αλληλεγγύη, ο ενθουσιασμός, ο αλτρουισμός και η πίστη για την αξία αυτού του οποίου γίνεται είναι κυρίαρχα. Εμείς αποφασίσαμε να κινηθούμε εντός των πλαισίων της δεύτερης εκδοχής και να ξεθάψουμε κάτω από τις στάχτες που άφησε πίσω του η επέλαση των πολιτικών σωτηρίας που τυφλά υπηρετήθηκαν, τη μαγεία του να είσαι δημιουργικός, ακόμα και με σπασμένες φτερούγες...

Φυτρώνει εκεί που δεν τον... σπέρνουν!

Ο λόγος για τον σπόρο των Εξαρχείων. Όχι, δεν πρόκειται για κάποιο προϊόν, με την αυστηρή έννοια του όρου, της περιοχής, αλλά για έναν συνεταιρισμό εναλλακτικού - αλληλέγγυου εμπορίου, που αντιστέκεται στους νόμους της αγοράς, έχοντας ράφια γεμάτα από καφέ των Ζαπατίστας, κακάο και σοκολάτα από τη Βολιβία, τσάι από την Ινδία, ζυμαρικά από την Ιταλία, ενώ την τιμητική τους έχουν και επιμελώς «θαμμένα» τρόφιμα και λαχανικά Ελλήνων βιοκαλλιεργητών.

Οι τιμές; Κάτι παραπάνω από προσιτές, προσαρμοσμένες από τα παλιά, στις οικονομικές δυνατότητες των νορμάλ πορτοφολιών. «Ό,τι γίνεται σε αυτό το μαγαζί, γίνεται ανιδιοτελώς, δεν αποτελεί τρόπος εξασφάλισης εσόδων. Δεν ζούμε από αυτό. Το σκεπτικό μας έχει τελείως διαφορετική κατεύθυνση» μας είπε ο γηραιότερος, αλλά και εξαιρετικά συμπαθής της παρέας.

Πράγματι, η αγάπη τους είναι αγνή. Δεν εμπεριέχεται σε οικονομικές σκοπιμότητες. Το διακρίνεις από τη σχέση στοργής που έχουνε με τον χώρο και την προσπάθειά τους. «Πιστεύουμε πως η ποιότητα των προϊόντων δεν βρίσκεται στη συσκευασία και τη διαφήμιση. Πίσω από την τιμή και την μάρκα τους, υπάρχει η ιστορία, η γεωγραφία, η διαδρομή που έκαναν για να φτάσουν έως εμάς, και βέβαια τα πρόσωπα: οι άνθρωποι που τα παράγουν, τα διακινούν και τα προμηθεύονται» αναφέρει χαρακτηριστικά σε φυλλάδιο γνωριμίας που μπορεί κανείς να βρει, αν πάει μία βόλτα προς τη Σπύρου Τρικούπη.

Ποιοι είναι; Mα μία ομάδα ανθρώπων που «δεν χωρίζεται σε προϊστάμενους και υφιστάμενους. Όλες οι σημαντικές αποφάσεις λαμβάνονται κατόπιν γενικών συνελεύσεων. Σεβόμαστε τον πλούτο των διαφορετικών απόψεων και επιδιώκουμε να ισορροπούμε το ατομικό με το συλλογικό όφελος».

Δεν πουλά τίποτα, αλλά κερδίζει τα πάντα!

Με τον Σπόρο τον χωρίζει ένα γράμμα. Όπου π, βάλτε κ και θα ανακαλύψετε άλλη μία πρωτοβουλία παρόμοιων χαρακτηριστικών, που όπως μπορεί εύκολα να διαπιστώσει κανείς σχετίζεται με την ενδυμασία. Κάποτε στεγάζονταν μαζί, «μεγάλωσαν» όμως και ο ένας πατούσε τον άλλο. Ο μικρότερος της παρέας ήταν αυτός που αποφάσισε να αλλάξει στέκι και να μεταφερθεί λίγο πιο μακριά, σε ένα από τα όμορφα σταυροδρόμια των Εξαρχείων (Ερεσσού και Ζωοδόχου Πηγής).

Η ειδοποιός διαφορά με το «αδερφάκι» του είναι ότι πρόκειται για ένα μαγαζί το οποίο δεν πουλά, αλλά λειτουργεί κανονικότατα εδώ και τρία χρόνια! Πώς αυτό είναι δυνατό; Απλούστατα είναι τοποθετημένη η στόχευσή του σε μίας τελείως διαφορετική βάση από αυτή που έχουμε συνηθίσει περισσότεροι.

Ο Σκόρος, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην ιστοσελίδα που έχει δημιουργηθεί για χάρη του, είναι μία «πρακτική αλληλέγγυας οικονομίας, μια πρόταση δημιουργικής αντίστασης, που συναντώντας ανάλογες αντιστάσεις θέλει να θέσει τις βάσεις για μιαν άλλη κοινωνία».

Ο Σκόρος, εκτός από μία εναλλακτική ιδέα, προσφέρει ακόμα και σε πρακτικό επίπεδο. Στο κατάστημά του μπορεί να βρει κανείς ρούχα, τσάντες, παιχνίδια, cd και dvd. Οι κάτοικοι της περιοχής συνδράμουν με όποιο τρόπο μπορούν, με την υποστήριξή τους να θεωρείται μεγάλη και σημαντικότατη. Άλλωστε η αλληλεγγύη είναι το σήμα κατατεθέν αυτών των ενεργειών. Αν δεν υπάρχει, αυτόματα χάνεται η υπόσταση τους.

Η τέχνη της ζάχαρης

Εν αντιθέσει με τον Σκόρο, στην προκειμένη περίπτωση θα μιλήσουμε για μια περίπτωση που δεν έχει θέσει τον εαυτό της εκτός του καπιταλιστικού ρινγκ. Αποφάσισε να συναγωνιστεί τα πιράνχας και να τα βάλει όλους και με όλα, έχοντας ως βασικά όπλα στη φαρέτρα της ρηξικέλευθες ιδέες και απύθμενο πάθος. Απέδειξαν ότι στις μέρες μας τα γλυκά έχουν θέση και δεν αποτελούν μονοπώλιο των πλουσίων.

Αρκούσε μία τυχαία επίσκεψη σε ένα μαγαζί της Αυστραλίας και η σκέψη της δημιουργίας του πρώτου μαγαζιού χειροποίητης καραμέλας στην Ελλάδα αποτέλεσε έναν μεγάλο στόχο - σωσίβιο για ένα ζευγάρι που για αλλού είχε βάλει πλώρη και εν τέλει αλλού κατέληξε.

Πίστεψε πως το νέο του εγχείρημα μπορούσε να πετύχει και με ό,τι είχε απομείνει από το κομπόδεμα της άνοιξε το Soocre' σε ένα μικρό στενάκι στο Γκάζι. «Θέλαμε κάτι πιο απλό. Να ψάξουν να μας βρουν και να μην τους δώσουμε αυτό που κάνουμε με το ζόρι χάρη σε μία μεγάλη βιτρίνα» μας εξομολογήθηκε η κ. Πόπη Καλαμαρά, γεμάτη περηφάνια για την προσπάθεια που γίνεται στο μαγαζί της.

Επαναλάμβανε ξανά και ξανά ότι αυτό το οποίο έχει σημασία δεν είναι «να κερδίσουμε λεφτά". Σίγουρα θέλουμε να συντηρούμαστε, αλλά αυτό που μας ενδιαφέρει περισσότερο είναι να παράγουμε ένα προϊόν με αγνά υλικά που θα το αγαπήσει ο κόσμος. Όταν έρχονται εδώ οι πελάτες φεύγουν μετά από ένα μισάωρο έχοντας γευτεί ό,τι καραμέλα υπάρχει. Μας αρέσει να τους εξηγούμε τη διαδικασία και γι’ αυτό έχουμε κοντά στην είσοδο το εργαστήρι μας για να βλέπουν πώς αυτό βγαίνει. Χαιρόμαστε που έχουν έρθει ακόμα και σχολεία για να παρακολουθήσουν τι συμβαίνει».

Παρ' όλα αυτά η απόφαση να ξεκινήσεις μία επιχείρηση, ειδικά μικρού βεληνεκούς, τη στιγμή που μπαίνει λουκέτο στη μία μετά την άλλη, μπορεί να χαρακτηριστεί στην καλύτερη των σχολίων τολμηρή... Οι ίδιοι έχουν επίγνωση της κατάστασης, αλλά δηλώνουν αποφασισμένοι να παλέψουν μέχρι τέλους. Άλλωστε η μέχρι τώρα, μικρή η αλήθεια είναι (1 μήνας μόλις), πορεία τους είναι αξιόλογη, αν και αναγκάζονται να πουλήσουν στο 50% της αξίας που έχουν στο εξωτερικό τα όσα παράγουν.

«Δεν ζούμε στον κόσμο μας, η κατάσταση είναι δύσκολη, αλλά θέλουμε να είμαστε δημιουργικοί και να μείνουμε στη χώρα. Θέλουμε να τα καταφέρουμε εδώ και όχι κάπου αλλού. Χαιρόμαστε που ο κόσμος μάς έχει αγκαλιάσει και μας δείχνει ότι του αρέσει αυτό που κάνουμε. Αυτή είναι η πραγματική μας ανταμοιβή».

«Όχι συσσίτιο, τρώμε όλοι μαζί»

Αυτά τα λόγια ανήκουν στον Κωνσταντίνο, μέλος του «Άλλου ανθρώπου», όπως χαρακτηριστικά λέγεται η πρωτοβουλία που ξεκίνησε προ ολίγων μηνών και σχετίζεται με μια νεογέννητη προσπάθεια αλληλεγγύης προς συνανθρώπους μας, που δεν έχουν τη δυνατότητα να γευτούν ούτε μία φέτα ψωμί.

Πρόκειται για μία κοινωνική κουζίνα, που έχει κατορθώσει εν ριπή οφθαλμού να βοηθήσει σημαντικότατα στην αντιμετώπιση ενός εκ των πλέον σκληρότερων συνεπειών της κρίσης: της πείνας.

«Δεν κάνουμε συσσίτιο» μας ξεκαθάρισε από την αρχή δείχνοντας πως δεν ασπάζεται ούτε ο ίδιος, αλλά ούτε και κανένας από όσους συμμετέχουν, τον ρόλο του σωτήρα. «Τρώμε μαζί με τον κόσμο και αυτό μας δίνει μεγάλη χαρά. Είναι τιμή για μας».

Δεν χαρίζει μόνο στον ίδιο όμως το χαμόγελο, αλλά και σε όσους έχουν γνωρίσει την κακοτράχαλη όψη του νομίσματος, που βλέπουν επιτέλους κάποιους να τείνουν προς το μέρος τους μία πολύτιμη χείρα βοηθείας.

Μην νομίζετε όμως πως το πρόβλημα της ασιτίας εντοπίζεται μόνο σε περιοχές με χαμηλότατο βιοτικό επίπεδο, αλλά και σε αυτές που φημίζονται για το αντίθετο. Χαρακτηριστική η συγκλονιστική ιστορία που μας κατέθεσε για την ημέρα δράσης στο Κολωνάκι. «Πήγαμε με σκοπό να... πικάρουμε εκείνο το κομμάτι του κόσμου που μάλλον ζει σε γυάλα. Όμως, την πλάκα την πάθαμε εμείς! Μοιράσαμε περίπου 70 μερίδες φακές και δεν ξεχάσω ποτέ αυτό το οποίο συνέβη με ηλικιωμένη γυναίκα. Αν και στην αρχή αρνούνταν, τελικά πήγαμε φαΐ στο σπίτι της και, μόλις μπήκαμε, διαπιστώσαμε πως δεν είχε ούτε μία συσκευή! Η κουζίνα ήταν άδεια!».

Δεν πρόκειται όμως για το μοναδικό περιστατικό. Υπάρχουν ουκ ολίγα, ακόμα και χειρότερα. Παρ' όλα αυτά αυτή η προσπάθεια αυτή δείχνει πως έχει αποτέλεσμα. «Δεν θα πετυχαίναμε τίποτα χωρίς τη βοήθεια του κόσμου. Τα πάντα είναι ο κόσμος. Χαιρόμαστε που βοηθάμε με αυτό τον τρόπο, καταλαβαίνουμε ότι είμαστε όλοι σε πολύ δύσκολους καιρούς και πρέπει να στεκόμαστε αλληλέγγυοι. Τώρα σιγά - σιγά έχουμε ξεκινήσει μία προσπάθεια να γεννηθούν και σε άλλες περιοχές τέτοιου τύπου πρωτοβουλίες. Καλά τα Εξάρχεια, αλλά δεν μπορούν από μόνα τους να σώσουν όλο τον κόσμο!».

Η περιγραφή του ήταν συγκινητική. Πιθανότατα θα έχει διηγηθεί αρκετές φορές αυτή τη δύσκολη, ομολογουμένως, προσπάθεια που καταβάλλεται. Παρόλα αυτά η συναισθηματική φόρτιση είναι αναπόφευκτη. Και όμως. Αν και κάποιοι έχουν αυτιά, δεν ακούν. Αν και κάποιοι έχουν μάτια, αδυνατούν να δουν. Για λίγα ευρώ ξεπουλούν κάθε ιδανικό και αρχή μπορεί να είχε απομείνει μέσα τους. Το μεν υπουργείο Υγείας προτρέπει τον κόσμο, που εξαιτίας και αυτού πεινά, να μην τρώει από τις συλλογικές κουζίνες επειδή είναι ανθυγιεινές...

«Εμείς όμως μαγειρεύουμε τα πάντα μπροστά τους. Όποτε θέλουν ας μας κάνουν έλεγχο» απαντά ο Κωνσταντίνος, ο οποίος είχε συλληφθεί κατά τη διάρκεια μία δράσης με την πρόφαση της εξακρίβωσης, αν και είχε ταυτότητα. «Φαίνεται πως αυτό που κάνουμε ενοχλεί. Όταν ρώτησα γιατί με συνέλαβαν, μου απάντησαν ότι το έκαναν απλά για να δείξουν πως κάνουν κάτι. Τραγικά πράγματα ή μάλλον, πιο σωστά, αστεία...».

Ωστόσο, κόντρα στο ρεύμα, ο «Άλλος Άνθρωπος» συνεχίζει το έργο του, δεν πτοείται, πόσω μάλλον από τη στιγμή που στην Τσαμαδού τον επισκέπτονται μπόλικοι άνθρωποι με διάθεση να βοηθήσουν. Η καθημερινότητά του είναι γεμάτη και συνάμα πικάντικη...

Ένα μεγάλο σχολείο για όλους!

Αναντίρρητα η ελληνική Παιδεία, όπως και συνολικά το ελληνικό κράτος, θυμίζουν ένα καράβι που στην όψη του μοιάζει με ελβετικό τυρί. Γεμάτο τρύπες, που ποτέ δεν καλύπτονται, αλλά αυξάνονται. Γι’ αυτόν τον λόγο άνθρωποι της εκπαιδευτικής κοινότητας αποφάσισαν να βοηθήσουν όσο μπορούν περισσότερο τους μαθητές μέσω εθελοντικής διδασκαλίας με έδρα τους το... Ίντερνετ!

Στην ιστοσελίδα tutorpool.gr κάθε γονιός ή μαθητής έχει την ευκαιρία να εξασφαλίσει ο μεν για το παιδί του, ο δε για τον εαυτό του, τη δυνατότητα της ελεύθερης μόρφωσης. Προσοχή!Δεν πρόκειται για την αντικατάσταση της δημόσιας δωρεάν παιδείας, όπως άλλωστε παραδέχονται και οι ίδιοι...

«Ρητά και κατηγορηματικά η δημόσια και δωρεάν παιδεία είναι πάγιο αίτημα όχι μόνο δικό μας, αλλά και όλης της κοινωνίας. Σε καμία περίπτωση επίσης το tutorpool δεν δημιουργήθηκε για να αναπληρώσει τις ελλείψεις της δημόσιας εκπαίδευσης και ξεκάθαρα δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες που έχει η πολιτεία απέναντι στην μαθητική και γονεϊκή κοινότητα.

Το tutorpool στηρίζει τους μαθητές που έρχονται αντιμέτωποι με τις ελλείψεις αυτές. Παράλληλα δεν παύουμε λεπτό να οραματιζόμαστε και να απαιτούμε ως πολίτες μια δημόσια δωρεάν παιδεία ίσων ευκαιριών, όπου δεν θα χρειάζονται δίκτυα όπως το tutorpool».

Η απάντηση στο πού και πώς γίνονται τα μαθήματα χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες. Η πρώτη είναι αυτή των ιδιαίτερων μαθημάτων. Συγκεκριμένα το tutorpool διευκολύνει την επαφή των δύο πλευρών προτείνοντας τα μαθήματα να γίνονται στο σπίτι του μαθητή υπό την επίβλεψη του γονέα. Οι διδάσκοντες δηλώνουν πως είναι απόλυτα σύμφωνοι με αυτό. Σε περίπτωση που γονείς / κηδεμόνες και καθηγητές αποφασίσουν από κοινού πως προτιμούν άλλο χώρο διδασκαλίας, αυτό δεν αφορά το tutorpool το οποίο ουδεμία ευθύνη φέρει για την επιλογή του χώρου των μαθημάτων».

Η άλλη επιλογή είναι τα ομαδικά μαθήματα σε διαθέσιμες αίθουσες από διάφορους φορείς, ενώ η τελευταία συμβαδίζει με την εποχή μας στο έπακρο. Πρόκειται για την τηλεδιδασκαλία. Κατά προτεραιότητα οι μαθητές απομακρυσμένων περιοχών θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα της τηλεδιδασκαλίας μέσω διαδικτύου, με μέσα τα οποία θα διαθέτουν οι ίδιοι ή εθελοντές του δικτύου.

Όσον αφορά τον λόγο που πραγματοποιείται αυτή η κίνηση, η απάντησή τους είναι εφάμιλλης αξίας της προσπάθειας, που γίνεται.

«Ζούμε μία περίοδο όπου η δημόσια εκπαίδευση και οι λειτουργοί της απαξιώνονται με κάθε τρόπο, όπου η δημόσια και δωρεάν παιδεία παραμένει ανεκπλήρωτο κοινωνικό δικαίωμα. Σχολικές μονάδες καταργούνται, άλλες συγχωνεύονται, και όλες υπολειτουργούν.

Μαθητές κάνουν μάθημα χωρίς σχολικά εγχειρίδια. Δάσκαλοι και καθηγητές αγωνίζονται να παράσχουν γνώση, χωρίς στήριξη από την κεντρική διοίκηση, δεδομένου του γεγονότος ότι προγράμματα όπως η ενισχυτική διδασκαλία έχουν καταργηθεί. Γονείς αδυνατούν να αντεπεξέλθουν οικονομικά στις ανάγκες των παιδιών τους, όπως αυτές διαμορφώνονται από το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα. Όλοι εμείς αποφασίζουμε πως δεν μπορούμε και δεν θέλουμε να σταθούμε απλοί θεατές».

Και όλα αυτά με μηδενικό κόστος...



avgi.gr